Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Coğrafya Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak  bilgi sahibi olabilirsiniz. Türkiye’nin Jeopolitiği ve Türk Kültür Bölgeleri ile Türkiye İlişkisi nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor…

Türkiye’nin Jeopolitiği ve Türk Kültür Bölgeleri ile Türkiye İlişkisi

• Türkiye’nin Jeopolitik Konumu
• Türkiye’nin Jeopolitik Konumunun Bölgesel Etkileri
• Türk Kültür Havzası

Türkiye’nin Jeopolitik Konumu

Ülkelerin uluslararası platformda yürüttükleri siyaseti belirleyen en önemli faktör coğrafi özellikleridir. Ülkelerin coğrafi özellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkiler jeopolitik konumu oluştur. Bu karşılıklı etkileşime dayalı ilişkileri, siyasi coğrafyanın bir kolu olan jeopolitik inceler. Jeopolitik, ülkelerin dış siyasetini; uluslararası arenada gücünü ve yerini belirleyen en önemli unsurdur. Jeopolitik konumda etkili olan unsurları üç başlıkta toplayabiliriz. Bunlar;

– Değişen unsunlar,
– Değişmeyen unsurlar,
– Zamandır.

Türkiye’nin Jeopolitik Geçmişi

– Anadolu, medeniyetlerin beşiği olarak adlandırılan bir bölgedir. Bizans, Türkiye Selçuklu ve Osmanlı Devleti büyük devletlerin başkentleri hep bu topraklarda olmuştur. Hititler gibi nice ülkeler yaklaşık 4.000 yıl evvel medeniyetin ilk adımlarını buralarda atmışlardır. Dünyanın ilk yerleşim yeri olan “Göbekli Tepe” Türkiye’dedir.
– İstanbul, dünyanın en büyük; aynı zamanda gerek tarihi, gerek kültürü, gerek nüfusu, gerek de ekonomisi ile dünyanın en güzel ve en önemli olarak nitelendirilen şehirlerinden bir tanesidir. Bunu Bizans’a başkentlik yaptığı için Avrupa tarafından kutsal kabul edilip, her yıl tonla turist çekmesinden anlayabiliriz.
– Çanakkale ve İstanbul Boğazları; Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağladığı için ciddi bir öneme sahip sayılı geçiş noktalarıdır. Buralar tüm dünyanın sahip olmak istediği, savaşlara sebep olmuş ve Türkiye’nin jeopolitik önemi konusunda önemli faktörlerdir.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi gibi meşhur müzeleri gezen bir insan, on beş bin yıllık Anadolu tarihini en derinden yaşayacaktır.

Günümüzde Türkiye’nin Jeopolitik Konumu

Türkiye bulunduğu konum içinde komşu ve bölge ülkeleri için barış, demokrasi, istikrar, hoşgörü örneği olmayı başarmıştır. Çevre ülkere değerlerini yansıtarak her konuda iyi niyetli ve yoğun bir çaba içinde olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti;

– Petrol rezervlerinin zengin olduğu Orta Doğu ve Hazar Havzası ile mühim deniz taşımacılığı yollarının kavşağında bulunan Akdeniz Havzası içinde bulunmaktadır.
– SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ve Yugoslavya’nın dağılması ile birlikte yapısal anlamda başkalaşım geçiren Balkanlar, dünyanın kanayan yaraları olarak isimlendirilen Kafkasya ve Orta Doğu, arayışlar içinde olan Orta Asya ve dünya ticaretinin 1/4’üne sahip Avrupa’dan oluşan coğrafyanın merkezinde bulunmaktadır.
– Kafkasya ve Orta Asya’daki petrol ve doğal gazın batıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye, doğu – batı ve kuzey – güney eksenli enerji güzergâhlan üzerinde güvenilir ve istikrarlı bir ülkedir.
– Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle birçok farklı siyasi, askeri, ekonomik ve ticari küresel ve bölgesel ölçekli kuruluşlara üyedir.

Türkiye’nin Jeopolitik Konumunun Bölgesel Etkileri

Türkiye’nin sahip olduğu jeopolitik konumu üzerine etkili olan faktörler:

* Üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada olmasının yanı sıra İstanbul ve Çanakkale Boğazlarına sahiptir.
* Kuzeyde Hazar Petrol Havzası’na, güneyde ise Orta Doğu Petrol Havzası’na
komşu olması onu önemli bir kavşak noktası hâline getirmiştir.
* Üye olduğu küresel ve bölgesel örgütler jeopolitik önemini artırmaktadır.

Türkiye sahip olduğu kara yolları sayesinde üç kıta arasında bir bağlantı noklar Sözleşmesi ile Türkiye Cumhuriyetinin eline geçmiştir. Boğazlar, Karadeniz’in kuzey kıyılarındaki ülkeler için son derece önemlidir.
Üzerine köprüler inşa edilen İstanbul Boğazı, Asya ve Avrupa arasındaki transit kara yolu geçişini sağlamaktadır.

Türk Kültür Havzası

Türk kültürü Orta Asya topraklarında doğmuş, oradan Sibirya’ya, Anadolu’ya, Balkanlara, Kafkaslara ve Kuzey Afrika topraklarına kadar yayılmıştır. Türkler kültürel değerlerini yaşadığı coğrafyalara taşımayı başarmıştır. Bugün
Türk kültürüne ait izleri en çok mimari alanda görmekteyiz. Bu anlamda Bosna Hersek’teki Mostar Köprüsü’nü Mısır’daki Tolunoğlu Ahmet Cami’ni Özbekistan’daki Şirdar Medresesi’ni örnek olarak verebiliriz.

12. Sınıf Coğrafya Konuları için Tıklayınız

12. Sınıfta Yer Alan Diğer Ders ve Konuları için Tıklayınız