Röportaj Nedir? Konu Anlatımı
Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Türk Dili ve Edebiyatı Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. Röportaj Nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor
Röportaj Nedir?
Gazetecilerin bir yeri, bir kurumu ziyaret ederek o yerin özelliklerini, orada gördüklerini kişisel düşünceleriyle birleştirip fotoğraflarla belgeleyerek kaleme aldıkları yazı türüne “röportaj” denir. Bu terimin kökeni, Latincede “‘toplamak, getirmek” anlamlarında kullanılan “reportare” kelimesine dayanır. Günümüzde Fransızca “reportage” kelimesinin Türkçe telaffuzu olan “röportaj” terimi kullanılmaktadır.
Röportaj türü, gazeteciliğin gelişmesiyle ortaya çıkmıştır. Günümüzde radyo ve televizyon da çok önemli bir röportaj aracı konumundadır.
Ortamı, duyguları, görünümleri “betimlemek”; süreçleri, eylemleri “anlatmak”; etkili ifadeleri “alıntılamak”; kişisel düşünceleri “yansıtmak” ve anlatılanlardan “sonuç çıkarmak” bir röportajda bulunması gereken temel öğelerdir. Röportaj, yalnızca gözlemlerin, izlenimlerin ya da konuşmaların aktarılması değil, bunların ötesinde bir yorum ve değerlendirme yazısıdır. Röportajlar, yurt içi ya da yurt dışı siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel vb. bir konuda olabilir. Yaşanmış olanlar doğrudan olduğu gibi aktarılır.
» Röportaj, makale gibi, düşünsel planla yazılır.
» Röportajda ele alınan konu ya toplumal ya da sanatla ilgilidir.
» İşlenen konu bilgi, belge, görsellerle desteklenir.
» Röportajda verilen bilgiler ve ortaya konan belgeler gerçeği yansıtır. Anlatılanlar kendi içinde tutarlıdır.
» Yazarın bilgi, izlenim, görüş ve düşüncelerini yansıtır. Yazar, gerçekleri öznel yaşamla harmanlar.
» Röportajın anlatımında diyaloglardan yararlanılır.
» Yaşanmış olaylar, durumlar anlatılır. Kısa cümlelerle metin hareketli hâle getirilir.
» Röportaj, birinci kişi ağzından yazılır.
» Röportajda dil, ağırlıklı olarak göndergesel işlevde kullanılır.
» Röportajlar, medya organlarında yayımlanır.
» Röportajda çok yönlü anlatım olanakları vardır.
» Röportaj yazarı açıklayıcı anlatım, öyküleyici anlatım, betimleyici anlatım ve tartışmacı anlatım gibi bütün anlatım yollarından yararlanır. Röportajda öykülemeye ağırlık verilir.
» Özelden genele gidilir.
» Heyecanın ölçüsü genelde şimdiki zaman kullanımıyla artırılır.
» Röportajlar genellikle soru cevap tarzında olur. Ancak bazı yazarlar röportajı hikâye kurgusu ve üslubu içinde vermeyi tercih ederler.
Türk Edebiyatında Röportaj
Türk basınında röportaj türü, başlangıçta mülakat niteliğinde gelişmiş, özellikle 1960’tan sonra, Türk toplumunun çeşitli sorunları kamuoyuna duyurulurken edebiyatçılarımız röportaj türünden oldukça başarılı bir biçimde yararlanmışlardır. Bu durum, röportaj tekniğinin gelişmesini, röportajın gazetelerin vazgeçilmez bir birimi haline gelmesini sağlamıştır. Basınımızda röportaj türünde başlıca yapıtlar veren sanatçılar şunlardır:
Ruşen Eşref Ünaydın: Diyorlar ki
Yaşar Kemal: Bu Diyar Baştan Başa
Fikret Otyam: Topraksızlar
Yaşar Nabi Nayır: Edebiyatçılarımız Konuşuyor
Röportaj metinlerinde öyküleyici anlatım, betimleyici anlatım, öğretici anlatım ve açıklayıcı anlatım türleri kullanılır. Okuyucuya konunun önemini kavratabilmek için örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme gibi yöntemlerden de yararlanılabilir.
Konularına Göre Röportajlar
Bir yeri konu alan röportaj: Röportaj yapılan yerde sürdürülen yaşam her yönüyle bilinir. Bu yerin farklı yönleri film, ses ve fotoğraflarla ortaya konur.
Eşyayı konu alan röportaj: Konu olan eşya her yönüyle bilinir. Eşyanın dikkat çekici ve düşündürücü yönleri ele alınır.
İnsanı konu alan röportaj: Belli bir alanda üne kavuşmuş kişilerin dikkat çeken ve düşündüren yönleri belirtilir.
Sunuş Biçimine Göre Röportajlar
Sunuş biçimine göre röportajlar Amerikan röportajı ve Alman röportajı olmak üzere ikiye ayrılır:
Amerikan röportajı: Giriş bölümünde okuyucuya beklenmedik bir karşılama yapılır. En son söylenmesi gereken sözcükler en önce söylenir. Okuyucu adeta bir şok yaşar, böylece konuya okuyucunun dikkati çekilir.
Alman röportajı: Yazar, konuyu anlatırken yazıya kendini katar. Konuyu kendi ekseninde anlatır.
11. Sınıf Mülakat/Röportaj Konu Anlatımı Tıklayınız
