Roman Türleri Konu Anlatımı
Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Türk Dili ve Edebiyatı Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. Roman Türleri sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor…
Roman Türleri
- Tarihi Romanlar
- Macera Romanları
- Sosyal Romanlar
- Psikolojik Romanlar
- Otobiyografik Romanlar
- Egzotik Romanlar
- Nehir Roman
- Polisiye Roman
- Postmodern Roman
- Popüler Roman
- Estetik Roman
Romanlar işleyişlerine ve konularına göre farklılık arz eder.
Konusunu tarihten alan, geçmişte yaşanan olayları anlatan; anlattığı dönemin zihniyetini yani yaşam biçimini, psikolojisini yansıtan eserlerdir. Türk edebiyatında yazılan ilk tarihi roman Namık Kemal’in Cezmi adlı eseridir. Yine Kemal Tahir’in Devlet Ana, Tarık Buğra’nın Osmancık adlı eserleri tarihi roman örneklerindendir.
Günlük hayatta pek rastlanmayan çarpıcı, sürükleyici ve gizemli olayların heyecan verici bir şekilde anlatıldığı eserlerdir. Dünya edebiyatında macera türünde yazılmış en bilindik eser Daniel Defoe’nun yazdığı Robinson Crusoe adlı eserdir.
Romandaki olayları sosyal sebeplere dayandıran, kahramanların herhangi bir sosyal grubu temsil eden tiplere dönüştüğü ve yazarın gizli ve açık fikir telkin ettiği romanlardır. Sosyal olaylar karşısında olumlu, olumsuz, alaycı ve öğretici bir tavır sergilenir. Sosyal romanın Batı’daki ilk önemli örneği Victor Hugo’nun Sefiller romanıdır. Ahmet Mithat Efendi’in Feletun Bey’le Rakım Efendi, Namık Kemal’in İntibah, Samipaşazade Sezai’in Sergüzeşt, Nabizade Nazım’ın Zehra, Recaizade Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası, Yakup Kadri’in Yaban, Halide Edip Adıvar’ın Sonsuz Panayır romanları bu tarzdadır.
Bir fikri savunup bilimsel verilerle olaya yaklaşan “tezli roman”, toplumdaki inanç ve gelenekleri anlatan “töre romanı”, bir olayı eleştirisel yaklaşımla anlatan “yergi romanı”, belli bir yerin özelliklerini anlatan “mahalli roman” gibi roman türleri sosyal romanlar içinde değerlendirilir.
Olay kahramanlarının ruhsal durumunu, iç dünyasını ve psikolojik yapısını anlatan türe psikolojik ya da tahlil romanı adı verilmektedir. Bu tür eserlerde aktarılan olaydan çok olay karşısında bireyin ruhsal çözümlemesi ön plana çıkmaktadır. Mehmet Rauf’un Eylül adlı eseri Türk edebiyatındaki ilk psikolojik eser olarak kabul edilir. Dünya edebiyatındaki en iyi psikolojik romanların başında ise Dostoyevski’nin “Suç ve Ceza” adlı eseri gelmektedir.
Yazarın kendi yaşamını anlattığı romanlardır. Dünya edebiyatında Alphonse Daudet’in “Küçük Şey”,
Türk edebiyatında Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Anamın Kitabı”, Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”, Necip Fazıl Kısakürek’in “Kafa Kağıdı” bu türün örnekleridir.
Uzak, bilinmeyen, yabancı, özlem duyulan ülkelerin gelenek ve yaşama biçimlerini yansıtan, o ülkelere özgü manzaralarla donatılmış romanlardır. Fransız yazar Piyer Loti’nin İzlanda Balıkçısı egzotik romanın önemli bir örneğidir. Refik Halit Karay’ın Nilgün romanı da egzotik roman özelliği taşır.
Bir kimsenin, bir ailenin ya da topluluğun, belirli ve geniş bir zaman dilimi içindeki yaşam ve yaşayış dönemlerini anlatan, birkaç cildi olabilen ve birbirini bütünleyen roman dizisidir. Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Kiralık Konak”, “Hüküm Gecesi”, “Sodom ve Gomore”, “Sürgün” ve “Ankara” adlı romanları yansıttığı olaylar dizisi ve zaman kesiti yönünden nehir roman özelliği gösterir. Kemal Tahir’in birbirinin devamı olan “Esir Şehrin İnsanları”, “Esir Şehrin Mahpusu” ve “Yol Ayrımı”, “Kurt Kanunu” romanlarında da nehir roman özelliği vardır.
Soygunculuk, kaçakçılık, cinayet gibi suçlar ile bu suçları işleyenlerin araştırılıp bulunmasına ilişkin olayların anlatıldığı roman türüdür. İlk örnekleri Avrupa’da XlX. yüzyılın ortalarında görülmüştür. Edgar Allen Poe’nun Morg ve Sokağı Cinayeti, Sir Arthur Conan Doyle’ün Sherlock Holmes roman serisi, Agatha Christie’nin birçok romanı (Papaz Evinde Cinayet, On Küçük Zenci, En Sonunda Ölüm Var, Üçüncü Kız, Sonsuz Gece, Cenaze Alayından Sonra…) polisiye roman örneğidir. Amerikalı yazar Hubert CoryeIl’in yarattığı Nick Carter, İngiliz Sir Arthur Conan Doyle’ün yarattığı Sherlock Holmes, Fransız romancı Maurice Leblanc’ın yarattığı Arsen Lupen, Agatha Christie’in yarattığı Hercule Poirot polisiye romanların ünlü kişi ve dedektifleridir.
1950-1960’Iı yıllarda postmodern adı verilen çağdaş roman akımı ilk örneklerini vermeye başlar. Postmodern roman, XlX. yüzyıl klasik gerçekçi roman anlayışını ve modernist roman anlayışını reddeder. Postmodernlere göre, romanın işlevi, inşa, toplum ya da dünya hakkında görüşler bildirmek, gerçekliği yansıtmak değildir. Modernistlerin biçim kaygıları da postmodern romanda görülmez. Modern romanda anlatım teknikleri çok önemlidir. Postmodern roman ise konuya, içeriğe öncelik tanımaktadır. Orhan Pamuk’un Kara Kitap, Yeni Hayat ve Benim Adım Kırmızı; Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar; Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm; Hasan Ali Toptaş’ın Gölgeslzler; İhsan Oktay Anar’ın Puslu KıtalarAtlası adlı romanları bu türe girer.
“Yığın romanı” da denir. Geniş halk kitlelerine seslenen, sanat yapma amacı gütmeyen romanlardır. Gerçeği olduğu gibi yansıtmayı amaçlarlar. Kişiler tek yönlüdür. Basit ve kalıplaşmış kurgulara yer verilir. Önemli olan olaydır. Olay bilinen bir zaman ve mekanda geçer. Her düzeyde okura seslenir. Sade ve anlaşılır bir dil kullanılır. “Polisiye romanlar”, “aşk romanları”, “macera-gerilim romanları”, “popüler tarihî romanlar” bu gruba girer. Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Mithat Efendi, Kerime Nadir, Esat Mahmut Karakurt, Peride Celal, Mükerrem Kamil Su, Suat Derviş, Kemalettin Tuğcu popüler roman örnekleri vermişlerdir.
Tamamen estetik kural ve kaygılar taşıyan, yönlü değil çok boyutlu olan, belirli bir okuyucu kitlesine seslenen romandır. Gerçeği olduğu gibi yansıtma amacı taşımaz. Biçim ve içeriği kolay anlaşılmaz. Zaman ve mekân belirsizleştirilir. Olay zamanı bir gün, birkaç saat gibi kısadır. “Postmodern romanlar”, “modern romanlar”, “üst kurmaca romanları”, bilinçaltı romanları” estetik romanlardır. Ahmet Hamdi Tanpınar ve Oğuz Atay’ın romanları bu gruba girer.
| Konularına Göre Romanlar | |
| Macera Romanı | Hasan Mellah – Ahmet Mithat Efendi |
| Sosyal Roman | Namık Kemal – İntibah |
| Bilim Kurgu Romanı | Ben Robot – Issac Asimov |
| Tarihi roman | Namık Kemal – Cezmi |
| Fantastik Roman | Hüseyin Gürpınar – Gulyabani |
| Psikolojik Roman | Eylül – Mehmet Rauf |
| Polisiye Roman | Sherlock Holmes – Sir Arthur Conan Doyle |
| Tezli Roman | Fatih Harbiye – Peyami Safa |
| Egzotik Roman | Refik Halit Karay – Nilgün |
9. Sınıf Roman Konu Anlatımı Tıklayınız…
