KPSS Ortaöğretim Siyasi Haklar ve Ödevler Konu Anlatımı
KPSS Temel Hak Ödevler Konu Anlatımı, KPSS Ortaöğretim Vatandaşlık Konu Anlatımı, KPSS Konu Anlatımı, KPSS Ortaöğretim Konu Anlatımı, Temel Hak Ödevler Konu Anlatımı, Temel Hak Ödevler Konu Anlatımı
Siyasi Haklar ve Ödevler
1. Türk Vatandaşlığı
Madde 66 – Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk’tür. Türk babanın veya Türk ananın çocuğu Türktür. Vatandaşlık, kanunun gösterdiği şartlarla kazanılır ve ancak kanunda belirtilen hallerde kaybedilir. Hiçbir Türk, vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz. Vatandaşlıktan çıkarma ile ilgili karar ve işlemlere karşı yargı yolu kapatılamaz.
2. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları
Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.
Seçimler ve halk oylaması serbest, eşit, gizli Tek dereceli, genel oy, açık sayım ve Döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır. Ancak, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının oy hakkını kullanabilmeleri amacıyla Kaan’ın, uygulanabilir tedbirleri belirler.
18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı Seçme ve halk oylamasına katılma haklarına sahiptir. Bu haftanın kullanılması kanunla düzenlenir.
Seçimlerde ol oy kullanamayacaklar şunlardır;
Silah altında bulunan er ve erbaşlar,
Askeri öğrenciler,
Taksitli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler.
3. siyasi partiler ile ilgili hükümler
Parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma
Vatandaşlar, siyasi parti kurma üstüne göre partilere girme partilerden ayrılma haklarına sahiptir. Parti üyesi olabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak gerekir.
Siyasi partiler demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır.
Siyasi partiler önceden izin almadan kurulurlar ve anayasa ve kanun hükümleri içerisinde faaliyetlerini sürdürürler.
Siyasi partilere;
– Hakimler ve savcılar,
– Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri,
– Yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri,
– Silahlı kuvvetler mensupları,
– Yüksek öğretim öncesi öğrencileri üye olamazlar.
Kamu hizmetlerine girme hakkı
Hizmete girme her tür kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemez.
Mal bildirimi: kamu hizmetine girenleri mal bildiriminde bulunmaları ve bu bildirimlerin tekrarlanma süreleri kanunla düzenlenir. Yasama ve yürütme organlarında görev alanlar bundan istisna edilemez.
Vatan hizmeti
Vatan hizmeti her Türk’ün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin silahlı kuvvetlerde veya Kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacak kanunla düzenlenir.
Vergi ödevi
Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Vergi yükünü adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasına sosyal amacıdır.
Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konu olur, değiştirilir veya kaldırılır.
Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleri ile oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi cumhurbaşkanına verilebilir.
Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı
Madde 74 – Vatandaşlar ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıyla Türkiye’de ikamet eden yabancılar kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahiptir.
– Kendileriyle ilgili başvurmaların sonucu gecikmeksizin, dilekçe sahiplerine yazılı olarak bildirilir.
– Herkes, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkına sahiptir.
– Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bağlı olarak kurulan Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin işleyişiyle ilgili şikâyetleri inceler.
– Kamu Başdenetçisi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından gizli oyla dört yıl için seçilir. İlk iki oylamada üye tam sayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan aday seçilmiş olur.
u maddede sayılan hakların kullanılma biçimi, Kamu Denetçiliği Kurumunun kuruluşu, görevi, çalışması, inceleme sonucunda yapacağı işlemler ile Kamu Başdenetçisi ve kamu denetçilerinin nitelikleri, seçimi ve özlük haklarına ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.
