Bileşikler ve Karışımlar Konu Anlatımı
Kimya ayt konu anlatımı, Kimya tyt konu anlatımı , Kimya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Bileşikler ve Karışımlar hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz..
Bileşikler ve Karışımlar
Bileşikler
Bileşik Nedir?
Bileşik, iki ya da daha fazla cinste atomun bir araya gelerek oluşturduğu saf maddelere denir. Bileşiklerin en küçük yapı taşı moleküllerdir.
Bileşiklerin Özellikleri
– Bileşiği oluşturan elementler kendi özelliklerini kaybeder.
– Bileşiği oluşturan elementler belli oranlarda birleşir.
– Bileşikler formüllerle gösterilir.
– Bileşikler en az iki farklı elementten oluşur.
– Bileşikler saf ve homojen maddelerdir.
– Bileşiklerin en küçük yapıtaşları moleküllerdir.
– Belli erime, kaynama, donma ve yoğuşma noktaları vardır.
– Kimyasal yollarla ayrılabilirler.
Bileşikler kendi aralarında ikiye ayrılırlar. Bunlar; anorganik ve organik bileşiklerdir.
Anorganik Bileşikler
Anorganik bileşikler asitler, bazlar, tuzlar ve oksitler olmak üzere dörde ayrılır. Asitler, Bazlar ve Tuzlar hakkında daha önceki konu anlatımlarımızda bilgi verdik .Oksitler ise asit baz tepkimeleri sonucu meydana gelir detaylı bilgi için ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR Konusu için tıklayınız.
Organik Bileşikler
Karbon bileşik olarak da tanınırlar. Su ile çözünmelerinde iyonlaşma meydana gelmez. Bu tür bileşiklerdeki elementleri birbirlerine bağlı şekilde tutan güç, elektronlardır. Organik bileşenler kararsızdırlar.
Bileşiklerin Adlandırılması
Metal-ametal bileşikleri: Metalin Adı + Ametal iyonunun adı + ür eki şeklinde yazılır.
Fakat bu kısımda iki element için istisnamız var. Ametal oksijense oksit, kükürt ise sülfür şeklinde okunur. (-ür eki almaz)
NaCl: Sodyum klorür
MgI2: Magnezyum iyodür
CaF2: Kalsiyum florür
K2S: Potasyum sülfür (Kükürt bileşik oluştururken Sülfat ismini alır)
Ametal oksijen ise metalden sonra sadece ’oksit’ kelimesi kullanılır.
Al2O3: Alüminyum oksit
Metal- kök bileşikleri: Metalin adı + Kök adı yazılır.
KÖK’ün birim sayısı “1” değilse paranteze alınır.
K2SO4: Potasyum Sülfat
Kök- Kök Bileşikleri: Katyon olan KÖK + Anyon olan KÖK adı yazılır.
NH4OH: Amonyum hidroksit
Ametal-ametal bileşikleri:
1. Ametalin latince sayısı + 1. Ametalin adı + 2. Ametalin latince sayısı + 2. Ametalin anyon adı = Bileşik adı
NO2: Azor di oksit
CO2: Karbon di oksit
PCl3: Fosfor tri klorür
Karışımlar
Karışım Nedir?
Karışım, birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde topluluğudur. Saf maddeler element ve bileşiklerden oluşur. Fakat maddelerin çoğu ne tek bir elementtir ne de tek bir bileşiktir. Maddelerin çoğu saf madde olmayan karışımlardır.
Karışımların Özellikleri
– Birden fazla maddenin karışması ile oluşur. Birden çok element veya bileşik bulunabilir. (en az iki madde)
– Karışımı oluşturanlar kendi özelliklerini kaybetmezler. Örnek: Şekerli suda şekerin tadını algılarız.
– Saf madde değildir.
– Formül yâda sembolle gösterilmezler.
– Maddeler her oranda karışabilir. Örnek: Bir bardak suya istediğimiz oranda tuzla karıştırabiliriz.
– Fiziksel yolla ayrıştırılır. (buharlaştırma, yoğunluk farkı, damıtma)
– Belirli bir erime, kaynama noktaları yoktur. (Miktarına göre değişir)
Unutmayalım ki karışımı oluşturan maddeler arasında kimyasal bağ oluşmaz.
Karışımlar homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılır.
Homojen Karışımlar
Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Karışımı meydana getiren maddeler gözle veya optik aletlerle görülemezler. Homojen karışımlara genel olarak “çözeltiler” de denir.
Çözeltilerde dağıtıcı maddeye çözücü, dağılan maddelere ise çözünen adı verilir. Çözeltilerde dağıtıcı maddeye çözücü, dağılan maddelere ise çözünen adı verilir.
– Homojendirler.
– Saf değildirler.
– Çözeltinin kütlesi karışan maddelerinin kütlelerinin toplamına eşittir.
– Çözeltiler, fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz hâlde bulunabilir.
Heterojen Karışımlar
Heterojen karışımlarda maddeler birbiri içinde karışımın her tarafında aynı olacak şekilde karışmamıştır. Örneğin, çorba, çamurlu su ve sisli hava heterojen karışımdır.Heterojen karışımlara adi karışım da denir.
– Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişiklik olmaz
– Saf değildir.
– Fiziksel yollarla ayrıştırılır.
– Erime ve kaynama noktaları çözünenin derişimine bağlı olduğundan sabit değildir.
– Karışımların öz kütleleri sabit değildir. Karışımı oluşturan maddelerin miktarına bağlı olarak karışımın öz kütlesi değişir.
– Karışımın yapısında farklı cins atom veya molekül vardır.
– Karışımda bulunan maddelerin miktarı gelişi güzeldir; aralarında belirli, sabit bir oran yoktur.
Heterojen karışımlar, emülsiyon, süspansiyon, koloit, aerosol olmak üzere dörde ayrılır.
Emülsiyon: Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış hâlidir. Su–zeytinyağı karışımı, su–benzin karışımı, gibi.
Süspansiyon: Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir. Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi.
Kolloid: Bir maddenin sıvı içerisinde asılı kalmasıyla oluşan karışımlara denir. Homojen gibi görünürler, karışımı oluşturan maddeler gözle görülemezler, ancak karışımdan ışın demeti veya lazer ışını geçirilerek fark edilebilirler. Duman, jöle, boya gibi maddeler buna örnektir.
Aerosol: Bir katı veya sıvının gaz içinde dağılmasıyla oluşan karışımlardır. Sis, sprey, baca dumanı buna örnektir. Aerosol karışımların çoğu koloite örnektir.
Karışımların Ayrıştırılması
Maddeler doğada çoğunlukla homojen veya heterojen karışımlar hâlinde bulunur. Bu maddeleri saf olarak elde etmek için karışımdan ayrılması gerekir. Maddeleri karışımlardan ayırmak için maddelerin aşağıdaki özelliklerin farklı olmasından yararlanılır.
– Mıknatıstan Etkilenme
– Erime noktası farkı
– Tanecik boyutu farkı
– Kaynama noktası farkı
– Çözünürlük farkı
– Yoğunluk farkı
Mıknatıstan Etkilenme: Mıknatıs demir, nikel, kobalt elementlerini ve bunlardan yapılan maddeleri çekmektedir. Karışım içerisinde demir, nikel ve kobalt varsa mıknatısla ayırım sağlanabilir.
Erime noktası farkı: Katı maddelerin oluşturduğu karışımların ayrılmasında, erime noktalarının farklı olmasından yararlanır. Katı karışım ısıtıldığında erime noktası düşük olan madde önce erir ve karışımdan ayrılır. Demir ve kurşundan oluşan bir karışım (alaşım da olabilir) ısıtıldığında ve sıcaklık 327 °C a ulaştığında kurşun erir. Çünkü kurşunun erime noktası 325 °C tur. Ancak bu sıcaklıkta erime noktası 1538 °C olan demir erimez.
Tanecik boyutu farkı: Katı – Katı heterojen karışımları ayırmak için kullanılır. Büyüklükleri birbirinden farklı olan katı haldeki
maddelerden oluşan karışımları ayırmak için kullanılır. Küçük tanecikler elekten geçerken büyükleri geçmez.
Kaynama noktası farkı: Kaynama noktası farkı sıvı – katı veya sıvı – sıvı karışımların ayrılmasında kullanılır. Buharlaştırma
basit damıtma, ayrımsal damıtma örnek olarak verilebilir.
Çözünürlük farkı: Maddelerin sıvılardaki çözünürlükleri farklıdır. Bu özellik kullanılarak karışımdan maddeler özütleme, kristallendirme ve ayrımsal kristallendirme yöntemleri kullanılarak yapılır.
Yoğunluk farkı: Farklı yoğunluktaki Katı – Katı maddelerin ayrılmasında kullanılır. Buğday – saman karısımı suya atılırsa pirinç dibe batar, saman su üstünde yüzer.
Bileşik ve Karışımlar Arasındaki Fark
Bileşikler aynı cins moleküllerden, karışımlarda ise farklı cins atom veya moleküllerden meydana gelir.
Bileşikler kimyasal yollarla, karışımlar ise fiziksel yollarla birleştirilir-ayrıştırılırlar.
Bileşikteki atomlar belirli kütle oranlarında birleşirlerken karışımlarda ise belirli bir oran yoktur.
Bileşiklerin sabit bir öz kütleleri varken, karışımların öz kütleleri karışımdaki maddelerin birleşme oranlarına bağlı olarak değişir.
