8. Sınıf Elektrik Yükleri ve Elektriklenme Konu Anlatımı
Bu yazımızda sizlere LGS Fen Bilimleri konusu olan aynı zamanda 8. sınıf konuları arasında yer alan Elektrik Yükleri ve Elektriklenme hakkında bilgilendireceğiz.
Elektrik Yükleri ve Elektriklenme
Elektrik Yükleri
– Maddeler atomlardan oluşur. Atom da proton, nötron ve elektronlardan oluşur. Proton ve nötronlar atom çekirdeğinde bulunur.
– Elektronlar ise, çekirdeğin çevresindeki yörüngelerde dolanır.
– Protonun sahip olduğu elektrik yükü pozitif yük (+) olarak adlandırılır.
– Elektronun sahip olduğu elektrik yükü negatif yük (-) olarak adlandırılır.
– Bir proton ile bir elektronun yük miktarları birbirine eşittir.
– Nötron yüksüzdür.
– Elektrik yükü q ile gösterilir.
– SI birim sisteminde elektrik yükünün birimi coulombdur ve C ile gösterilir.
– Bir elektronun yükünün, en küçük yük olduğu kabul edilir ve elemanter yük ya da birim yük denir. Birim yük e ile gösterilir.
– Bütün yüklü cisimlerin yük miktarı birim yük cinsinden -3e, -e, e, 2e şeklinde ifade edilir.
Bilim insanlarının yaptıkları ölçümler doğadaki en küçük elektrik yükünün elektronun yükü olduğunu göstermiştir. Bu nedenle bir elektronun yüküne temel yük ya da elementer yük (ey) denir.
Elektriklenme
Bir cismin elektron alması veya vermesi sonucu yük dengesinin bozulması olayına elektrikle yüklenme veya elektriklenme denir. Elektriklenme olayında toplam yük sayısında bir değişiklik olmaz toplam yük korunur.
Elektriklenme, sürtünmeyle elektriklenme, dokunma ile elektriklenme, etki ile elektriklenme olmak üzere üç şekilde gerçekleşir.
Sürtünme ile Elektriklenme
İki maddenin birbirlerine sürtünmesi ile yüklenmelerine sürtünme ile elektriklenme denir. Sürtünme ile elektriklenen iki nötr madde eşit miktarda ve zıt cins elektrikle yüklenir.
Bir ebonit (plastik) çubuk yün kumaşa sürtüldüğünde, yünden ebonit çubuğa elektron geçer. Elektron kazanan ebonit çubukta elektron fazlalığı oluşurken, elektron kaybeden yün kumaşta ise elektron eksikliği oluşur. Böylece ebonit çubuk “-” yükle, yün kumaş ise “+” yükle yüklenmiş olur.
Dokunma ile Elektriklenme
İki iletken maddenin birbirlerine dokunması ile yüklenmelerine dokunma ile elektriklenme denir.
Dokunma ile elektriklenen iki madde aynı cins elektrik yükü ile yüklenir. Elektrik yüklü iletken bir madde, nötr, iletken bir maddeye dokundurulduktan sonra her iki madde de aynı cins elektrik yükü ile yüklü olur.
Dokunma ile elektriklenen iki maddenin, birbirlerine dokunmadan önceki yüklerinin toplamı, birbirlerine dokunduktan sonraki yüklerinin toplamına eşittir.
