7. Sınıf Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz Konu Anlatımı
7. Sınıf Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz Konu Anlatımı, 7. Sınıf Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz , Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz Konu Anlatımı, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler , 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Konu Anlatımı, Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz
Topraktan Üretir, Toprağı Yönetiriz
Ekonomik faaliyetlerimizin birçoğunda topraktan yararlanırız. Tarım, hayvancılık, ormancılık, endüstri gibi sektörler toprak ile ilişkilidir. İnşaat sektöründe kullanılan tuğla, kiremit, porselen, fayans ve cam üretiminde toprak ham madde olarak kullanılır. Toprağın verimliliği ve yapısı bu sektörlerin gelişimini etkiler. Toprağın ekonomik önemi gün geçtikçe artmaktadır. Toprak tarım ve sanayinin vazgeçilmez unsurudur.
Endüstriyel: Her türlü sanayinin temel dayanağı topraktır. Toprağın endüstriyel önemi de eski çağlardan beri fark edilmiştir. Günlük yaşamda kullanılan ilk ev ve mutfak gereçleri topraktan yapılmıştır. Günümüzde gıda, tekstil, inşaat ve metal endüstrisinin temel ham madde kaynağı topraktır.
Tarımsal: İlk insanlar toprağı bitki yetiştirmek amacıyla 8000 yıl önce kullanmaya başlamıştır. İnsanların toprağa yaptığı ilk müdahale sulama, ikincisi gübrelemedir (MÖ 4000). İlk ıslah işlemi ise teraslamadır (MS 600). Günümüz koşullarında toprak, tarım üretimi için hâlâ vazgeçilmez bir yetiştirme ortamı olarak önemini sürdürmektedir.
Tarihte Toprak Yönetimi
Eskiçağ Anadolu’da Toprak Yönetimi
İlk Çağ Anadolu medeniyetlerinden biri olan Hititlerin ekonomisinin temelinde toprağa bağlı üretim yani tarım ve hayvancılık vardır. Bu yüzden Hitit kralları gelişmiş bir “toprak yönetimi” uygulamışlardır
Anadolu’da yaşayan Friglerin en önemli geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Bu yüzden tarım ve hayvancılığı koruyacak kanunlar koymuşlardır. Friglerde öküz kesmenin ve saban kırmanın cezası ölümdür. Ayrıca ekili araziye zarar vermenin cezası da ağırdır.
Feodalizm
İlk Çağ ve Orta Çağ toplumlarında toprağa sahip olan senyör veya derebey de denilen soylular sosyal, ekonomik ve siyasi gücün belirleyicisi olmuşlardır. Batı ve Orta Avrupa ülkelerinde toprakların ve üstünde yaşayan köylülerin derebeyine ait olduğunu kabul eden bir yönetim şekli olan feodalizm ortaya çıktı.
Feodalizmde senyör her türlü yargı yetkisine de sahipti. Feodal toplum düzeninde toprakla alınıp satılan köylülere serf denirdi. Senyör hem toprağın hem de serfin sahibiydi.
Selçuklularda Toprak Yönetimi
İkta: Hizmet ve maaş karşılığında komutan ve devlet adamlarına verilen ve tarım yapılan topraklara denir. İkta sahipleri, askerin ihtiyacını karşılar, savaş zamanlarında askerlerle orduya katılırdı. Vergi toplar ve bulunduğu yerin güvenliğini sağlardı. Böylece devlet ikta sahiplerine maaş vermek zorunda kalmaz ve ordunun ihtiyacı olan askeri yetiştirmiş olurdu.
Türkiye Selçuklularının uyguladığı ikta sistemi Osmanlı tımar rejiminin esasını teşkil etmiş ve sistem XIX. yüzyıla kadar uygulanmıştır.
Osmanlılarda Toprak Yönetimi
Osmanlı Devleti tımar sistemini uygulamıştır. Tımar, geçimleri ve hizmetlerine ait masrafları karşılamak üzere bazı üst düzey asker ve memurlara vergi toplama işinin devredilmesidir. Toplanan bu vergilerin bir kısmı bölgedeki
devlet görevlilerinin maaşlarını karşılamak için bırakılmış, kalan kısmı ise hazineye aktarılmıştır. Tımar sistemi, Selçuklu Devleti’nde uygulanan ikta sistemine çok benzemektedir.
Tımar sistemi ile;
• Tarım alanındaki üretim arttırılmış,
• Sınır güvenliği sağlanmış,
• Merkezi otorite güçlenmiş,
• Hazineden harcama yapılmadan, savaşa her an hazır büyük bir ordu oluşturulmuştur
Cumhuriyet Dönemi’nde Toprak Yönetimi
Cumhuriyetin ilanından sonra tarıma verilen destek artmıştır. Tarım sektöründe çalışan nüfus giderek azalmaktadır. Modern tarım yöntemleri kullanılmaya başlandığından topraktan yüksek verim alınmaya başlandı. Tarıma destek veren devlet kuruluşlarımızdan bazıları şunlardır:
• Tarım ve Orman Bakanlığı
• Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)
• T.C. Ziraat Bankası
• Devlet Su İşleri (DSİ)
• Tarım Kredi ve Kooperatifleri (TKK)
• Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM)
• Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)
