7. Sınıf Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri Konu Anlatımı
7. Sınıf Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri Konu Anlatımı, 7. Sınıf Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri , Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri Konu Anlatımı, 7. Sınıf Sosyal Bilgiler , 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Konu Anlatımı, Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri
Osmanlı Devleti’nde Islahat Hareketleri
- Lale Devri
- III. Selim döneminde yapılan ıslahat hareketleri
- II. Mahmud döneminde yapılan ıslahat hareketleri
- Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayun’u) (1839)
- Islahat Fermanı (1856)
1718, Pasorafça Antlaşması’yla başlayıp, 1730’da ortaya çıkan Patrona Halil İsyanı’na kadar geçen döneme “Lale Devri” denir.
Dönemin padişahı III. Ahmet, sadrazamı ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır.
Lale Devri ile başlayan 18. yy ıslahatlarını, 17. yy ıslahatlarından ayıran en önemli fark, 18. yy ıslahatlarının Avrupa örnek alınarak hazırlanmış olmasıdır.
Lale Devri Islahatları
• Doğu ve Batı klasikleri Türkçe’ye çevrildi. (Kültürel)
• Yeni kütüphaneler açıldı. (III. Ahmet Kütüphanesi) (Kültürel)
• İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi’nin çalışmalarıyla İlk Türk matbaası İstanbul’da kuruldu.
(Teknik)
• Kâğıt, çini ve kumaş fabrikaları açıldı. (Ekonomik)
• Çiçek aşısı uygulaması başlandı. (Sağlık)
• Avrupa’nın bazı başkentlerinde geçici elçilikler açıldı. (İlk elçi / Paris – Yirmisekiz Mehmet Çelebi) (Siyasi)
• Yeniçerilerden Tulumbacı Ocağı (İtfaiye teşkilatı) oluşturuldu. (Toplumsal)
• Resim ve minyatür sanatı gelişti. (Sanat)
• Batı mimarisi örnek alınarak saraylar, yalılar, köşkler ve bahçeler yapıldı
III. Selim döneminde yapılan ıslahat hareketleri
III. Selim döneminde önemli ıslahatlar yapıldıysa da Kabakçı Mustafa isyanı sonucu geçerliğini yitirmiştir.Bunlar;
• Yeniçerilerin Esame alımı yasaklandı.
• Osmanlı-Rus savaşına katılmayan tımarlıların dirlikleri kesildi.
• 1792 yılında ise Halıcıoğlu’nda bir Humbaracı ocağı kurmuştur. Bu kışlanın bir bölümünde istihkamcı, diğer bir kısmında ise humbaracı yetiştiriliyordu.
• 1800 yılında Humbaracı Ocağına bağlı olarak Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn kuruldu.
• 1805 yılında yine bu okul inşaat ve seyrü sevafin adlı iki ana bölüme ayrılmıştır.
• 1793 yılında Nizam-ı Cedit ordusu kuruldu.1.600 asker İstanbul’da, diğer 12.000 kişi ise diğer vilayetlere gönderildi.
• Nizam-ı Cedit ordusunda uygulanan talim zamanla imparatorluğun çoğu yerinde uygulanmaya başlandı.
II. Mahmud döneminde yapılan ıslahat hareketleri
II. Mahmud döneminin en önemli ıslahatı yeniçeri ocağını kaldırmasıdır.
• 1808 yılının ocak ayında Nizam-ı Cedit ordusunun devamı olan Sekban-ı Cedit ordusu kuruldu.Daha sonra Yeniçerilerin baskısıyla kaldırıldı.
• Yeniçeri Ocağı kaldırılarak yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediyye (17 Haziran 1826) ordusunu kurmuştur.
• Kıyafet inkılabı yaparak başlık, cepken ve şalvar yerine fes, ceket ve pantolon getirilmiştir.
• İlk posta teşkilatı kuruldu.
• İlk gazete olan Takvim-i Vekayi çıkarıldı.
• Divan-ı Hümayun kaldırılarak yerine Nazırlıklar kuruldu.
• 1827 yılında cerrahhane ve tıbhane birleştirilerek “Mektebi Tibbiyeyi Adliyeyi Şahane” kuruldu.
• Tulumbacılar Ocağı kuruldu.
• Mecmua-i Fünun Münif Paşa önderliğinde çıktı.
• PTT kuruldu.
• Telgraf müdürlüğü kuruldu.
• İlk buharlı gemi “Buğu” kullanılamaya başlandı.
• Şehir hatları kuruldu.
• İlk demir yolu hattı kuruldu.
• Darülmuallimin,Darülmuallimat, İstanbul Üniversitesi, Mektebi Maarifi Adliyye kuruldu.
Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayun’u) (1839)
• Din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin bütün halkın namus, can ve mal güvenliği devletin güvencesi altında olacaktır. (Toplumsal)
• Herkes kanunlar önünde eşit sayılacaktır. (Hukuki)
• Mahkemeler açık olarak yapılacak ve kimse haksız yere cezalandırılmayacaktır. (Hukuki)
• Vergiler herkesin gelirine göre düzenli bir şekilde toplanacaktır. (Ekonomik)
• Mal ve mülk kişiye ait olup miras bırakabilecektir. (Özel mülkiyet) (Ekonomik)
• Askerlik 4 yıl olarak mecburi yapılacaktır. (Askeri)
• Tanzimat Fermanı’nın devamı niteliğindedir.
• İngiltere ve Fransa’nın baskısı sonucu ilan edilmiştir.
• Azınlıkların Osmanlı yönetiminden ayrılmasını önlemek ve dış ülkelerin iç işlerimize karışmasını engellemek amacıyla ilan edilmiştir.
• Azınlıklar kilise ve okul açma, devlet memuru olabilme hakları kazanmışlardır. Sultan Abdülmecid Han döneminde;
• Mustafa Reşit Paşa’nın girişimleriyle ilk kâğıt para bastırılmıştır.
• Paranın değerini korumak için Avrupa paralarının değerine eşit Mecidiye basılmıştır.
• 1840’da posta hizmetleri ve Posta Nezareti açılmıştır.
• 1838’de imzalanan Balta Limanı ticaret antlaşmasıyla Osmanlı ekonomisi olumsuz yönde etkilenmiştir. 1881 yılında Osmanlı Devleti’nin borçlarını ödeyememesi üzerine alacaklı devletler (İngiltere – Fransa) tarafından “Duyun-u Umumiye İdaresi (Genel Borçlar)” kurulmuştur.
