6. Sınıf Türklerin Anayurdu Orta Asya Konu Anlatımı
6. sınıf konu anlatımları. 6. sınıf Tarihe Yolculuk Konu Anlatımı. 6. sınıf sosyal Bilgiler, 6. sınıf sosyal Bilgiler konu anlatımı, 6. sınıf Tarihe Yolculuk Konu Anlatımı işte yazımızda.
Türklerin Anayurdu Orta Asya
Asya Hun Devleti (MÖ 220-MS 216)
– Orta Asya’dan göç etmeyip kalan Türkler tarafından kurulmuÅŸtur.
– Çinliler bu dönemde Türk akınlarına karşı koymak için Çin Seddi’ni yapmışlardır.
– Metehan döneminde Çinlilerle mücadele edilmiÅŸ, ülke en geniÅŸ sınırlarına ulaÅŸtırılmıştır.
– Orduyu onluk sisteme göre gruplamıştır(onbaşı, yüzbaşı,binbaşı gibi).
– OÄŸuz KaÄŸan Destanı önemli destanlarındandır.
– Ä°kili Sistem ile ülkenin bütünlüğü ve güvenliÄŸi saÄŸlanırdı. Bu sistemde devlet DoÄŸu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılırdı. DoÄŸu’da Hakan, Batı’da ise Hakan’ın kardeÅŸi ya da akrabası bulunurdu.
– Bugünkü Türk Kara Kuvvetleri’nin kuruluÅŸ tarihi Mete Han’ın tahta çıkış tarihi olarak kabul edilmiÅŸtir. (MÖ 209)
– Mete Han öldükten sonra devlet ikiye ayrılmış daha sonra Çin egemenliÄŸine girmek istemeyen kavimler batıya göç ederek Kavimler Göçü‘nü baÅŸlattı.
– Çin’in hakimiyetinde yaÅŸamak istemeyen Türkler MS 375 yılında Orta Asya’dan baÅŸlayıp, Karadeniz’in kuzeyinden Avrupa’ya doÄŸru göç etmeye baÅŸladılar. Önlerine çıkan kavimlerle çatışmalara girerek onları Avrupa’ya doÄŸru itmeye baÅŸladılar. Bunun sonucunda Kavimler Göçü yaÅŸandı.
Kavimler Göçünün Sonuçları:
– Bugünkü Almanya, Ä°talya, Ä°spanya ve Ä°ngiltere gibi devletlerin temelleri atıldı.
– Roma Ä°mparatorluÄŸu DoÄŸu(Bizans) ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı.
– Avrupa’da Türk devletleri kurulup Türk kültürü geniÅŸ coÄŸrafyaya yayılmaya baÅŸladı.
– Avrupa’da merkezi krallıkların zayıflaması sonucu Derebeylik (Feodalite) rejimi kuruldu.
– Hristiyanlık dini Avrupa’ya gelen kavimler arasında yayılmaya baÅŸlandı.
– Ä°lkçaÄŸ kapandı, Orta ÇaÄŸ baÅŸladı.
– Türkler sadece Çin’in baskısından dolayı deÄŸil; Ä°klim ÅŸartları, Kuraklık, Hayvanlarını beslemek için otlak arayışı kendi aralarındaki mücadeleler ve Cihan(dünya) hakimiyeti için fetih arzusu gibi etmenlerden dolayı da göç etmiÅŸlerdir. Hunlar ‘ın ve diÄŸer Türk boylarının bazıları göç etmesine raÄŸmen Orta Asya’da diÄŸer Türkler de varlıklarını sürdürmüşlerdir.
I. Kök Türk Devleti (552-630)
– Çin baskısından kurtulan Türkler iç karışıklıklardan yararlanarak bağımsız oldular.
– Kök Türklerin bu yılları Ergenekon Destanı’nın konusu olmuÅŸtur.
– Ä°pek yoluna hakim olmuÅŸlardır.
– Zamanla Çin hakimiyetine girerek bağımsızlıklarını kaybetmiÅŸlerdir.
– Orhun Kitabeleri bu dönemde yapıldı.
РBilge Kaan en parlak d̦nemiydi.
– Ä°lk kez Türk adını taşıyan devlet kurmuÅŸlardır.
I. Kök Türk Devleti yıkılınca Türkler Çin’in esareti altına girmiştir. Bu esaretten kurtulmak isteyen Kürşad ve 39 askeri Çin’e baş kaldırmıştır. 40 kişinin yaktığı bu bağımsızlık ateşi dilden dile, ilden ile yayılarak II. Kök Türk Devleti’nin kurulmasını sağlamıştır.
II. Kök Türk Devleti (Kutluk Devleti) (682-745)
– Köktürk devletinin dağılmasından Çinlilere baÅŸkaldıran Türkler Kutluk KaÄŸan liderliÄŸinde Ötüken’i aldı. Kutluk KaÄŸan Ä°lteriÅŸ unvanı alarak II. Kök Türk (Kutluk) Devletini kurdu. (682-742)
– Bilge KaÄŸan döneminde Kök Türk Devleti en güçlü dönemini yaÅŸadı. Bilge KaÄŸan, kardeÅŸi Kültigin ve veziri Tonyukuk ile beraber devletin birliÄŸini yeniden saÄŸladı.
– II. Kök Türk Devleti’nde Bilge KaÄŸan’dan sonra devletin başına geçen kaÄŸanların yetersiz olmaları zamanla devleti zayıflattı. Zayıflayan II. Kök Türk Devleti 742 yılında Uygurlar tarafından yıkıldı.
– Hun ve Kök Türkler döneminde konargöçer yaÅŸam tarzının yanında yerleÅŸik hayat tarzını yansıtan tarım havzalarının örneklerine de rastlanır. Çin’den tarım aletleri ve tohumluk buÄŸday alınması, sulama kanalları açılması vb.
– Kök Türk heykel sanatının en güzel örnekleri balballardır. Türkler, ölen kahramanlarının mezarları başına hayattayken yendiÄŸi ve öldürdüğü düşmanlarının heykellerini dikerlerdi.
Bu heykellere balbal adı verilirdi. Uygur heykel sanatının kaynağı balballara dayanıyordu.
– Kök Türk Yazıtları olarak adlandırılan abideler II. Kök Türk Devleti’ne aittir. Ayrıca Bengü TaÅŸ (Ebedî TaÅŸ) ismi de verilen bu yazıtlarda Türk adı ilk defa millet adı olarak kullanılmıştır.
– Kök Türk Yazıtlarında dünyanın yaratılışı, Kök Türk Devleti’nin kuruluÅŸu, yıkılışı ve tekrar kuruluÅŸu anlatılmıştır. Bu yazıtlarda toplumsal hayatın her alanıyla ilgili öğütler verilmiÅŸtir. Bu yazıtlar 38 harften oluÅŸan Kök Türk alfabesi ile yazılmıştır.
– Kök Türklerden günümüze kalan en önemli eser Orhun Yazıtlarıdır. (Köktürk Kitabeleri)
– Bu kitabeler Bilge KaÄŸan, Kültigin KaÄŸan ile Vezir Tonyukuk adına dikilmiÅŸtir.
– Bu yazıtları Danimarkalı Wilhem Thomsen çözmüştür.
– Bunlar Türk tarihi ve edebiyatının ilk yazılı belgeleridir. Bundan önceki Türk tarihini Çin kaynaklarından öğreniyoruz.
– Bu yazıtlarda Köktürk Tarihi ve Türk Uygarlığı hakkında önemli bilgiler verilmektedir.
Uygur Devleti (745-840)
– 745 yılında Kutluk Bilge Kül KaÄŸan tarafından kurulan Uygur Devleti, kendinden önceki Türk devletlerinin devamı niteliÄŸindedir. Orta Asya’da siyasi birlik Uygurlarla bir kez daha saÄŸlandı.
– Uygurlar tarım için su kanalları yaparak çok uzaklardan su getirdiler. DeÄŸirmen taÅŸları ve harman araçları yaptılar.
– Hukuk vesikalarına göre Uygurların borç vermede ve para iÅŸlerinde belirli bir yöntemleri vardı. Pazarlarda para kullanılarak ticaret yapılırdı.
– Uygurlar taÅŸ üzerine yazmak yerine kâğıtlar üzerine yazmaya baÅŸlamışlardır. Bu geliÅŸmeler Türk kültür hayatı bakımından çok önemli neticeler doÄŸurmuÅŸtur.
– Uygurlar Mani dinini kabul etmiÅŸlerdir. Mani dinine göre hayvansal gıdaların tüketilmesi yasaktı. Uygurlar bitkisel gıda tüketmek için toprağı ekip biçmeye baÅŸladılar. Bu yüzden Uygurlar, yerleÅŸik hayata alışmış ve savaşçı özelliklerini yitirmeye baÅŸlamışlardır.
– Uygurlar, Mani dinini öğrendikleri SoÄŸdların alfabelerini alarak geliÅŸtirmiÅŸlerdir. Bu yeni yazı sayesinde millî bir edebiyat geliÅŸtirmiÅŸlerdir. Uygurlar bu dönemde edebiyatta, sanatta ve medeniyet alanında çok önemli eserler vermiÅŸlerdir. Hatta kendilerinden sonra gelen pek çok devlete örnek olmuÅŸlardır. Uygurlar her mabette bir kütüphane kurmuÅŸlardır. Tahta oyma kalıplı matbaa tekniÄŸini kullanmışlardır. Birçok el yazması eser yanında baskı tekniÄŸini kullanarak eserler ortaya koymuÅŸlardır.
