6. Sınıf Türkler İslamiyet İle Tanışıyor Konu Anlatımı
6. sınıf konu anlatımları. 6. sınıf Tarihe Yolculuk Konu Anlatımı. 6. sınıf sosyal Bilgiler, 6. sınıf sosyal Bilgiler konu anlatımı, 6. sınıf Tarihe Yolculuk Konu Anlatımı işte yazımızda.
Türkler İslamiyet İle Tanışıyor
Türklerin geniş bir coğrafyada yaşamaları ve farklı dinlerle temas hâlinde olmaları, çeşitli din ve inançları benimsemelerinde etkili olmuştur.
– İslamiyet’ten önce Türkler Gök Tanrı, Budizm, Şamanizm, Zerdüştlük, Manihaizm ve Hristiyanlık gibi din ve inançları kabul etmişlerdir. Bunlar içinde en yaygın olanı Gök Tanrı inancıydı.
– Türklerin Müslüman Araplarla ilk temasları Hz. Ömer zamanında gerçekleştirilen fetihlerle başladı.
– Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasının gecikmesinde Emevi idarecilerinin kendilerinden olmayan Müslümanları önemsememeleri etkili oldu.
– Abbasiler Dönemi’nde uygulanan eşitlik ve adalet politikalarının etkisiyle Türkler kısa zamanda ve kalabalık gruplar hâlinde İslamiyet’i kabul ettiler.
Talas Savaşı’ndan sonra Türkler Müslüman olmaya başladılar. Türklerin Müslüman olmasını kolaylaştıran nedenleri
– Abbasilerin eşitlikçi ve anlayışlı bir politika uygulaması
– Türklerdeki Gök Tanrı inancı ile İslamiyet’teki Allah inancının birbirine benzemesi
– Türklerdeki cennet-cehennem kavramlarının İslamiyet’te karşılığını bulması
– Türklerdeki ölümden sonra hayata inanışın, İslamiyet’teki ahiret inancına uyması
– Türklerdeki dünyaya hâkim olma düşüncesi, İslamiyet’teki cihat anlayışına benzemesi
– Türklerdeki kurban kesmenin İslamiyet’te de olması
– Türklerde yasak olan hırsızlık, yalan söyleme, zina vb. olumsuz davranışların İslam dininde de haram sayılması
– Ticaretle uğraşan Türklerin, ticaret yolları üzerindeki Müslüman tüccarlarla etkileşim içerisinde olması
Karahanlılar (840-1212)
Orta Asya’da kurulan ilk Müslüman Türk Devletidir. Başkentleri Balasagun’dur. Önceleri Göktanrı inancı benimsenmişken Satuk Buğra Han zamanında İslamiyet’i kabul ettiler.
Karahanlılar resmi dili Türkçe olarak ilan etmişler. Bu durum milliyetçi olduklarını, kültürlerini, milli kimliklerini korumaya çalıştıklarını gösterir.
Gazneliler (969-1187)
Alp Tegin tarafından Horasan, Afganistan ve Kuzey Hindistan’da kurulan Müslüman Türk devletidir. Başkenti Gazne’dir.
– Gazneli Mahmud, devlete en parlak dönemini yaşatmıştır.
– Türk hükümdarları arasında “sultan” unvanını ilk kullanan Gazneli Mahmut’tur.
– Hindistan’a 17 sefer düzenleyerek bölgede İslamiyet’in yayılmasını sağlamıştır.
– Bilime önem vererek bilim adamlarını desteklemiştir.
– Gazneli Sultanı Mesud, 1040 yılında Selçuklularla yaptığı Dandanakan Savaşı’nda yenilmiş, bu savaş sonrasında Gazneli Devleti zayıflama sürecine girmiş ve 1186 yılında yıkılmıştır.
Büyük Selçuklu Devleti (1040 – 1157)
– Oğuzların Kınık boyuna mensup olan Selçuklu Devleti, adını Selçuk Bey’den
almıştır.
– Selçuklular, Tuğrul Bey döneminde Gazneliler ile yapılan Dandanakan Savaşı’nın kazanılmasıyla devletin kuruluşu tamamlanmıştır.
– Tuğrul Bey, Selçuklu Devleti’nin sınırlarını genişletmek için halkına Anadolu’yu hedef göstermiştir.
– Büyük Selçuklular Bizans İmparatorluğu’nu Pasinler Savaşı’nda yenmiştir (1048). Pasinler Savaşı Selçuklu Türkleri ile Bizans arasında yapılan ilk önemli savaştır.
– Halifelik makamına ve Bağdat şehrine hizmetinden dolayı Tuğrul Bey’e kılıç kuşatan halife, ona “Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı” unvanını vermiştir.
– Tuğrul Bey’den sonra yerine geçen Alparslan döneminde Selçukluların Anadolu yönünde fetihleri devam etmiştir. Bu dönemde Bizans ile 1071 yılında yapılan Malazgirt Savaşı’nı Selçuklular kazanmıştır.
İlk Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet
Türkler İslamiyet’i kabul ettikten sonra siyasi, ekonomik ve sosyal-kültürel hayatlarında bazı değişimler yaşamıştır.
Siyasi Alandaki Değişimler
– Devletin başında sultan, han ve hakan unvanlı bir hükümdar bulunurdu. Selçuklularda hükümdardan sonra en yetkili devlet adamı vezirdi.
– Karahanlılarda eski Türk devlet teşkilatı anlayışı benimsendi. Türk — İslam devletlerinde ülke toprakları, hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı.
– Kut anlayışının benimsendiği Karahanlılarda ikili yönetim anlayışı da uygulandı. Devlet işleri, Divan adı verilen bir kurulda görüşülürdü.
– Vilayetlerin yönetiminde melik denilen hükümdar çocukları görevlendirilirdi. Yanlarına atabey denilen tecrübeli devlet adamları verilirdi.
Ekonomik Alandaki Değişimler
– Türk — İslam devletlerinde toplumsal sınıflar yoktu. Toplum, birbiriyle kaynaşmış çeşitli meslek gruplarından oluşmuştu. Büyük Selçuklu Devleti’nde halkın bir bölümü göçebe idi. Bunlar hayvancılık yaparlardı. Şehir ve kasabalarda oturanlar ise çiftçilik, sanat ve ticaretle uğraşırlardı.
– Esnaf ve zanaatkarlar, kendi meslek gruplarına göre loncalar hâlinde örgütlendiler. Sosyal devlet anlayışını benimseyen Türk İslam devletleri, tüccarların ve kervansarayların konaklayıp barınması için kervansaraylar yaptılar. Bu yerlerde konaklayan tüccarların ihtiyaçları devlet tarafından karşılandı.
– Türk – İslam devletlerinde ekonomik hayat. tarım ve hayvancılığa dayanıyordu. Ülke toprakları, mülk ve devlet toprağı olmak üzere ikiye ayrılırdı.
Sosyal-Kültürel ve Mimari Alandaki Değişimler
– İslam dini etkisiyle yeni eserlerin yazılmasıyla Türk-İslam edebiyatı oluşmuştur.
– Türk-İslam bilginleri (Biruni, Cezerî, Kindî, İbn-i Sinâ, Hârezmî, Uluğ Bey gibi…) yaptıkları çalışmalarla döneme damgasını vurmuştur.
– Medreselerin sayısı hızla artmış ve eğitim faaliyetleri yaygınlaşmıştır.
– Arap alfabesi kullanılmaya başlanmıştır.
– Minyatür sanatı devam etmiş, heykelcilik İslamiyet etkisi ile zayıflamıştır.
– Önceden “12 Hayvanlı Türk Takvimi” kullanılırken İslamiyet’ten sonra “Hicri Takvim” kullanılmıştır.
– Ticaretin canlanması ve güvenliği için “Ribat” adı verilen kervansaraylar ile “Bimarhane” adı verilen ilk hastaneler yapılmıştır.
