5. Sınıf Şarkı/Türkü Konu Anlatımı
5. sınıf konu anlatımları. 5. sınıf Şarkı/Türkü Konu Anlatımı. 5. sınıf Türkçe, 5. sınıf Türkçe konu anlatımı, 5. sınıf Şarkı/Türkü Konu Anlatımı işte yazımızda.
Şarkı/Türkü
Şarkı
Divan şiirine Türkler tarafından katılmış bir nazım şeklidir. Besteyle okumak için yazılmıştır. Bestelenmek amacıyla yazıldığı için 3-5 dörtlük arası değişir. Yeni edebiyatımızda Yahya Kemal Beyatlı, bu türü ustalıkla kullanmıştır.
Özellikleri:
» Dört dizelik bentlerden oluşur.
» Şarkının uyak düzeni şöyledir: abab, cccb, dddb…
» Tekrarlanan dizeye nakarat denir.
» Eğer bendin son dizesi aynen tekrarlanırsa buna murabba-i mütekerrir denir.
» Bent sayısı 2-5 arasında değişir.
» Felsefi konular ve aşk konusu işlenir.
» Şair son dizede mahlasını kullanır.
Türkü
Türkü, kendine özgü ve belirli bir ezgi ile söylenen, hece ölçüsüyle yazılan ve zamanla anonimleşen bir nazım biçimidir.
Özellikleri:
» Diğer halk şiiri türlerinde kişisel nitelikler ağır basarken, türkülerde sosyal yan daha kuvvetlidir.
» Aşk, ayrılık, ölüm, tabiat gibi çeşitli konularda türküler yazılabilir. Konu bakımından sınırlama yoktur.
» Bir türkü bent ve kavuştak olmak üzere iki bölümden oluşur.
» Bent, türkünün esas sözlerinin olduğu bölüme verilen isimdir. Kavuştak ise, her bendin sonunda tekrar eden nakarat kısmıdır.
» Türkünün son dizesinde yer alan kavuştak(nakarat) kısmı, her dörtlük sonunda tekrar edilir.
» Türküler, hece ölçüsünün bütün kalıplarıyla söylenebilir fakat en çok 7,8,11’li hece kalıplarıyla söylenir.
» Bentler ve kavuştaklar kendi içlerinde kafiyelenir.
» “aaab cccb dddb” veya “aaabb cccbb dddb” kafiyesiyle söylenirler.
» Divan edebiyatındaki şarkının, halk edebiyatındaki karşılığı türküdür.
» Türkülerin anonim olmasında gurbet, göç, gezgin halk şairleri gibi faktörler etkili olmuştur.
» Her türkünün kendine göre ezgisi vardır.
» Türkülerin başlangıçta söyleyeni bellidir fakat zaman içerisinde farklı yörelere yayılarak anonim bir nitelik kazanır.
Türkü Çeşitleri
Ezgilerine Göre Türküler: Ezgilerine göre türküler iki başlıkta incelenir;
Kırık Havalar: Usüllü ezgiler ismiyle de bilinir. Bu türküler genellikle oyun havalarıdır. Ritimle söylenen hareketli ve canlı türkülerdir. Geleneksel söyleyiş biçimlerine bağlı olarak icra edilir. Ritim ölçüsü 2/5’tür.
Uzun havalar: Usulsüz ezgilerdir. Alt türleri; uzun hava (diğer türlere girmeyenler için kullanılır), barak, bozlak, gurbet havası, yas havası, tecnis, boğaz havası, elagözlü, maya, hoyrat, divan, yol havası, yayla havası, mugam dır.
Yapılarına Göre Türküler
Bentlerin ve kavuştakların gruplanışı ve kafiye düzenine göre çeşitlendirilen türkülerdir. Bent ve kavuştaklarda mısra sayısı değişiklik gösterebilir.
Mani kıt’alarından kurulu türküler: Birbirleriyle ilgili konularda söylenmiş manilerin sıralanarak ezgiyle okunmasından meydana gelir.
Dörtlüklerle kurulu türküler: Dörtlüklerle kurulu türküler adı üstünde dörtlüklerden oluşan türkülerdir.bu tür türküler de anonimdir.
Konularına Göre Türküler
Konularına göre türküler; çocuk türküleri, ninniler, doğa türküleri, kahramanlık ve askerlik türküleri, aşk türküleri, tören türküleri, ölüm türküleri, iş türküleri ve oyun türküleri olmak üzere 9 başlıkta incelenebilir.
