4. Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı

4. Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı

Her dilin olduğu gibi Türkçemizin de kendine özgü belli kuralları vardır. Dilimizi yazılı olarak kullanırken uymamız gereken kurallar vardır. Bu kurallara yazım kuralları denir. 4. Sınıf Yazım Kuralları Konu Anlatımı, 4. Sınıf Yazım Kuralları , Yazım Kuralları Konu Anlatımı, 4. Sınıf Türkçe, 4. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı, Yazım Kuralları

Yazım Kuralları

Her dilin olduğu gibi Türkçemizin de kendine özgü belli kuralları vardır. Dilimizi yazılı olarak
kullanırken uymamız gereken kurallar vardır. Bu kurallara yazım kuralları denir.

Yazım kuralları sayesinde duygularımızı, düşüncelerimizi doğru ve açık bir şekilde anlatabilir
ve sağlıklı, kolay iletişim kurabiliriz

Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler

Cümleler büyük harfle başlar.

Örnek:

Deniz kenarında dolaştık.
Tarih yazılısından yüz aldım.

– Åžiirlerin her dizesi büyük harfle baÅŸlar

Örnek:

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.

– Bütün özel adlar büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Çalıkuşu Reşat Nuri Güntekin’in bir romanıdır.
Bu hastayla Dr. Ayhan Onur ilgileniyor.

– Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam ve ünvan sözleri büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Åžehrimize gelen heyeti Vali kabul etti.

– Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Tekir’in mamasını dışarıya koydum.
En fazla sütü Sarıkız veriyor.

– Yer adları (kıta, ülke, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb.) büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Türkiye Asya kıtasında yer alan bir ülkedir.
Antalya Serik’te arkadaÅŸlar tatil yapıyor.
Ankara Caddesi, Subayevleri mahallesi, Gazitepe Sokak’ta oturuyorum.

– Dil adları büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Yarın ilk dersimiz İngilizce.

– Din, mezhep adları ve bir dine baÄŸlı olanları bildiren sözcükler büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Asya’da en yaygın din Müslümanlık ‘tır
Filimde Müslüman bir ailenin yaşadıkları anlatılıyordu.

– Kurum, kuruluÅŸ ve kurul adlarının her sözcüğü büyük harfle baÅŸlar: 

Örnek:

Türkiye Büyük Millet Meclisi her yıl 1 Ekim’de toplanır.

– Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (müzik, resim, heykel) her sözcüğü büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Ä°stiklal Marşı Mehmet Akif Ersoy’un eseridir.

– Gezegen ve yıldız adları büyük harfle BaÅŸlar:

Örnek:

Akşam Kutup Yıldızını çocuklara gösterdim.

– Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, daÄŸ, boÄŸaz gibi tür bildiren ikinci isimler büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Arabayla BeyÅŸehir Gölü’nün etrafını dolaÅŸtık.
Bu yıl Konya Ovasında buğday üretimi düşü kaldı.
İstanbul Boğazı Marmara Denizi ile Kara Denizi birbirine bağlıyor.
Vapurla Anadolu Yakası’ndan Avrupa Yakasına geçtik.

– Milli ve dini bayramlarla anma ve kulama günlerinin adları büyük harfle yazılır.

Örnek:

Bugün Cumhuriyet Bayramı’nı coÅŸkuyla kutladık.
Bu yıl kurban Bayramı’nda dedemlere gideceÄŸiz.
Mayısın ikinci pazar günü Anneler Günü olarak kutlanıyor.

– Saray, köşk, kale, anıt gibi yapı adlarının tüm sözcükleri büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Bu hafta Topkapı Sarayını gezeceğiz.
Yaz mevsiminde Bodrum kalesindeki konser çok güzeldi.

– Tarihi olay, çaÄŸ ve dönem adları büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Roman Kurtuluş Savaşını Anlatıyor.
İnsanlar Orta Çağ’da büyük bir cehaletin içindeydi.
Etnografya Müzesinde Cilalı Taş Devri eserleri sergileniyor.

– Devlet adları büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Türkiye Cumhuriyeti Devleti sonsuza kadar yaşayacak.
Filmde Amerika Birleşik Devletleri’nin uygulamaları eleştiriliyordu.

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda yer adının ilk harfi büyük yazılır.

Örnek:

Ailece Boğaz’da gezmeyi seviyoruz.

– Millet ve boy adları büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Türk, Oğuz, İngiliz, Tatar

– Yer ve millet adlarıyla kurulan birleÅŸik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Antep fıstığı
İngiliz anahtarı
Hindistan cevizi
Alman pastası

– Mektuplarda ve resmi yazışmalarda hitaplar büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Sevgili dayıcığım ,
Canım anneciğim,
Sayın Valim

– Yazı baÅŸlıklarının her sözcüğü büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Ormanların Önemi
Çocuk Sağlığı

–  Tabela, levha ve levha niteliÄŸindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

Vezne 
3. Kat 
GiriÅŸ

– Belirli bir tarihi gösteren ay ve gün adları büyük harfle baÅŸlar:

Örnek:

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.
Başvurular 15 Ocak’ a kadar sürecek.

– Yer – yön bildiren ( doÄŸu, batı, kuzey, güney…) sözcükler özel isimden önce kullanıldıklarında büyük harfle baÅŸlar. Özel isimden sonra ya da tek baÅŸlarına kullanıldıklarında küçük harfle baÅŸlar. 

Örnek:

Gelecek hafta Doğu Anadolu turuna çıkacağım.
Bu hafta Karadeniz Bölgesi’ nin batısı yağmurlu olacakmış.

“-de” baÄŸlacının ve “-de” Ekinin Yazımı

– BaÄŸlaç olan ‘’de, da’’ kendinden önce gelen sözcükten ayrı yazılır.

Örnek:

Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var değil

BaÄŸlaç olan “de, da” ünsüz sertleÅŸmesine uÄŸramaz. BaÅŸka bir deyiÅŸle baÄŸlaç olan “de, da” nın “te, ta” ÅŸekli yoktur.

Örnek:

Yanımıza kitap da alalım.

– Bulunma hal eki olan “-de / -da” ek olduÄŸu için sözcüğe bitiÅŸik yazılır. Bir ÅŸeyin ” nerede, kimde” olduÄŸunu belirtir:

Örnek:

Hayatınızda tümüyle siz ait bir şeyler olsun.
Dolabın gözünde kazak var.

Bulunma hal eki olan “-de / -da” ünsüz sertleÅŸmesine uÄŸrayıp “-te / -ta” olabilir.

Örnek:

Çocuklar bizi sokakta bekliyordu.

“-ki” baÄŸlacının ve “-ki” ekinin Yazımı

Türkçede biri bağlaç ikisi ek olan üç çeşit ‘’ki’’ vardır.

– BaÄŸlaç olan “ki” ayrı yazılır. Genellikle cümleleri baÄŸlar:

Örnek:

Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.

– Sıfat yapan ”ki” bitiÅŸik yazılır. Adlara  eklenerek yer ve zaman belirtir. Ada sorulan ”hangi” sorusuyla bulunur.

Örnek:

Meydandaki çınar ağacı kurumuş. (Hangi su)

– Zamir (ilgi zamiri) olan ”-ki” bitiÅŸik yazılır. Bir adın yerine kullanılır.

Örnek:

Bizimki yine geç kaldı. (Bir kişinin adının yerine kullanılmış)

” mi” Soru Ekinin Yazımı

– Soru eki ”mi” (mı, mi, mu, mü) kendinden önceki sözcüklerden ayrı, kendinden sonra gelen eklere bitiÅŸik yazılır. bitiÅŸik yazılır.

Örnek:

Onu bekleyecek misin?
Kıyafetim yakışmış mı?

Soru anlamı dışında kullanılan ”mi” cümleye ”zaman” ve ”pekiÅŸtirme” anlamları da katar.

Örnek:

Düzenli mi düzenli bir hayatı vardı. (pekiştirme)
On iki saat doldu mu iÅŸim biter giderim. (zaman)

Sayıların Yazımı

Sayılar harfle de yazılabilir.

Örnek:
on beÅŸ gün, yirmi beÅŸ bin, 23 kiÅŸi,66 soru…

– Birden çok sözcükten oluÅŸan sayılar ayrı yazılır.

Örnek:

on beş, yirmi yedi, beş yüz altmış vb.

-Para ile ilgili senet, çek vb ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır.

Örnek:

4565(dörtbinbeşyüzaltmışbeş)

– Yüzde ve binde iÅŸaretleri yazılırken sayılarla iÅŸaret arasında boÅŸluk bırakılmaz.

Örnek:

%80, %60 vb…

– Sayılardan oluÅŸan iskambil oyunlarının adları bitiÅŸik yazılır.

Örnek:

ellibir, yirmibir altmışaltı vb…..

-Romen rakamları; tarihî olaylarda, yüzyıllarda ,hükümdar adlarında, tarihlerde (ayları göstermek için) kitap ve dergi ciltlerinde, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sınıflandırılmasında kullanılır.

Örnek:

15.yüzyıl, XI., 1.,…

-Dört yada daha çok basamaklı sayılar, sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayırılarak yazılır ve bu bölümlere nokta konu.

Örnek:

3.476, 55.869 ,1.598.789 vb..

– Sayılardaki kesirler virgülle ayrılır.

Örnek:

3,14; 0,5; 5,26 vb.

-Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakamla gösterilirse ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır.

Örnek:

1.kat, 1’inci kat; 5. soru, 2. kiÅŸi

– ÃœleÅŸtirme sayıları rakamla deÄŸil, yazıyla yazılır.

Örnek:

20’ÅŸer deÄŸil, yirmiÅŸer; 2’ÅŸer deÄŸil, ikiÅŸer vb..

– Bayağı kesirlere getirilecek ekler alttaki sayı esas alınarak yazılır.

Örnek:

8/4 ‘ü(sekiz bölü dördü), 3/2’si (üç bölü ikisi) vb.

ÖNEMLİ: Bir Zorunluluk olmadıkça cümle  rakamla başlamaz.

Kısaltmaların Yazımı

Bir sözcüğün, terimin ya da özel adın içerdiği harflerden biri ya da birkaçıyla kısaca anlatılmasına ve simgeleştirilmesine kısaltma denir.

– KuruluÅŸ, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her sözcüğün ilk harfinin büyük yazılmasıyla yapılır.

Örnek:

TDK( Türk Dil Kurumu), ABD( Amerika Birleşik Devletleri), KB( Kutadgu Bilig), TDED ( Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi)

-Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır.

Örnek:

cm, kg, m, g, mg vb…

– KuruluÅŸ, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan sözcük ya da sözcük öbeklerinin kısaltılmasında, ilk harfle birlikte sözcüğü oluÅŸturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan; özel ad, unvan ya da rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur.

Örnek:

Alm., Kocatepe Mah., As., Dr., sf., ed., kim. vb.

İkilemelerin Yazımı

– Ayırmada satır sonunda satır başında tek harf bulunmaz.

Örnek:

Burasını ilk defa görüyormuş gibi duvarlara, perdelere, möblelere, eş-

yalara bakıyor, hayret ediyordu. Bütün bu muhitte Türk hayatına, Türk ruhu-

na ait bir gölge, bir çizgi bile yoktu. Birden Bursa’daki çocukluğunun geçti-

ği babaevini hatırladı; sofada rahat ve beyaz örtülü divanlar vardı. (Ömer Seyfettin)

Satır Sonuna Sığmayan Sözcüklerin Yazımı

– Satır sonuna sığmayan birleÅŸik sözcükler, tek sözcükmüş gibi düşünülerek ayrılır.

Örnek:

…………………………………………………………………………………………….. u-

çurtma değil,

…………………………………………………………………………………………uçurt-

ma;

…………………………………………………………………………………….. müdafa-

a değil,

……………………………………………………………………………………….. müda-

faa;

Ses Olaylarına Uğramış Sözcüklerin Yazımı

Sözcükler ek alırken ya da başka bir sözcükle birleşirken bazı ses değişmelerine uğrar. Bu değişmelere ses olayları denir.

Bitişik Yazılan Birleşik Sözcükler

– Bazı Arapça kökenli sözcükler ” etmek, olmak, eylemek…” yardımcı fiilleriyle birleÅŸirken ses düşmesine, ses türemesine ve ses deÄŸiÅŸmesine uÄŸradıklarında bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

darp etmek ———-darpetmek
 ayıp olmak———– kaybolmak
his etmek ————-hissetmek

– Ses düşmesine uÄŸrayan birleÅŸik sözcükler bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

ne için————niçin
pazar ertesi—— pazartesi
kahve altı——– kahvaltı

– Somut olarak yer bildirmeyen ” alt, üst, üzeri” sözcüklerinin sona getirilmesiyle kurulan birleÅŸik kelimeler bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

suçüstü, bilinçaltı
ayaküzeri, akşamüzeri

– Ara yönleri belirten sözcükler bitiÅŸik yazılır.

Örnek:

güneybatı
kuzeydoÄŸu
güneydoğu
kuzeybatı

– Renk adlarıyla kurulan bitki, hayvan ve hastalık adları bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

alabalık 
karadut
bozayı
maviküf (hastalık)

– Ev sözcüğüyle kurulan birleÅŸik sözcükler bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

bakımevi
yayınevi
gözlemevi
huzurevi

”-egelmek, -ebilmek, -edurmak, ekalmak, -eyazmak,- ivermek” sözcükleriyle yapılan birleÅŸik sözcükler bitiÅŸik yazılır:

Örnek:

Konuşabilmek 
bakakalmak
çıkagelmek
alıvermek

– Sözcüklerden her ikisi veya ikincisi birleÅŸme sırasında anlam deÄŸiÅŸimine uÄŸradığında bu sözcükler bitiÅŸik yazılır:

Bitki adları:

aslanağzı
kuÅŸburnu
keçiboynuzu
ayşekadın

hayvan adları

danaburnu
karadul
yalıçapkını
akbaÅŸ

Alet ve eşya adları:

kargaburnu
kedigözü

Yiyecek adları:

kadınbudu
bülbülyuvası

Oyun adları:

beÅŸtaÅŸ
uzuneÅŸek

Gök cisimlerinin adları:

Büyükayı
samanyolu

Renk adları:

balköpüğü
gülkurusu
fildişi 
kavuniçi

Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler

– Yardımcı fiillerle (et-, eyle-, ol-, kıl-) oluÅŸanlarda herhangi bir ses olayı yoksa bu sözcükler ayrı yazılır:

Örnek:

arz etmek, dans etmek, var olmak, yok olmak, alt etmek vb….

– BirleÅŸme sırasında birleÅŸiÄŸi oluÅŸturan sözcüklerin hiçbir ya da ikinci sözcüğü anlam deÄŸiÅŸikliÄŸine uÄŸramışsa bu sözcükler ayrı yazılır:

Örnek:

ada balığı, köpek balığı, ardıç kuÅŸu, meyve sineÄŸi, deniz yılanı,daÄŸ keçisi, çörek otu…

– “-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en” sıfat-fiil ekleriyle kurulan sıfat tamlaması yapısındaki birleÅŸik kelimeler ayrı yazılır.

Örnek:

bakar kör, çalar saat, döner sermaye, güler yüz, koşar adım, yazar kasa, çıkmaz sokak, görünmez kaza, tükenmez kalem, uçan daire…

– “Renk” sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuÅŸ isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır.

Örnek:

gümüş rengi, portakal rengi, ateş kırmızısı, boncuk mavisi, limon sarısı…

Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden,
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak,
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak… (Ahmet Haşim)

– Rengin tonunu belirtmek üzere renkten önce kullanılan sıfatlar ayrı yazılır.

Örnek:

açık mavi, açık yeşil, kirli sarı, koyu mavi, koyu yeşil…

– Yer adlarında kullanılan “batı, doÄŸu, güney, kuzey, güneybatı, güneydoÄŸu, kuzeybatı, kuzeydoÄŸu, aÅŸağı, yukarı, orta, iç, yakın, uzak” kelimeleri ayrı yazılır.

Örnek:

Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Amerika, Güneydoğu Anadolu, Aşağı Ayrancı, Orta Asya, İç Anadolu, Yakın Doğu, Uzak Doğu…

Türklerin ana yurdu Orta Asya‘dır.

– KiÅŸi adlarından oluÅŸmuÅŸ “mahalle, bulvar, cadde, sokak, ilçe, köy vb.” yer ve kuruluÅŸ adlarında, sondaki unvanlar hariç ÅŸahıs adları ayrı yazılır.

Örnek:

Yunus Emre Mahallesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Fevzi Çakmak Sokağı, Koca Mustafapaşa, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Sütçü İmam Üniversitesi…

– “Dış, iç, sıra” sözleriyle oluÅŸturulan birleÅŸik kelime ve terimler ayrı yazılır.

Örnek:

çağ dışı, sıra dışı, yasa dışı, ceviz içi, hafta içi, yurt içi, aklı sıra, ardı sıra, peşi sıra, yanı sıra…

– Somut yer belirten alt ve üst sözcükleriyle oluÅŸturulan birleÅŸikler ve terimler ayrı yazılır:

Örnek:

deri altı, su altı, böbrek üstü bezi, tepe üstü vb.

– “Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, saÄŸ, sol, peÅŸin, bir, iki, tek, çok, çift” sözlerinin baÅŸa getirilmesiyle oluÅŸturulan birleÅŸik kelime ve terimler ayrı yazılır.

Örnek:

alt yazı, üst kat, ana bilim dalı, ön söz, ön yargı, art niyet, arka plan, yan etki, karşı görüş, iç savaş, dış hat, orta oyunu, sağ açık, sağ bek, peşin hüküm, bir hücreli, iki anlamlı, tek eşli…

4. Sınıf Türkçe Konuları için tıklayınız

yorumlar
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

yorum-yaz
BÄ°R YORUM YAZIN

Soru: 36 + 2 kaçtır?