KPSS Ortaöğretim Osmanlı Devleti’nde Toprak Sistemi Konu Anlatımı
KPSS 20. Yüzyıl Osmanlı Devleti Konu Anlatımı, KPSS Ortaöğretim Tarih Konu Anlatımı, KPSS Konu Anlatımı, KPSS Ortaöğretim Konu Anlatımı, 20. Yüzyıl Osmanlı Devleti Konu Anlatımı, 20. Yüzyıl Osmanlı Devleti Konu Anlatımı
Osmanlı Devleti’nde Toprak Sistemi
Miri Arazinin Bölümleri
Dirlik Arazi
Mirî arazinin en önemli bölümü dirlik olarak ayrılmıştır. Bu araziyi ekip biçenler devlete ödemeleri gereken
vergiyi hükûmetin göstereceği memurlara ve sipahilere öderlerdi. Böylece devlet hazinesinden memur ve sipahi maaşları için para çıkmamış olurdu.
Dirlik arazi gelirine göre üçe ayrılmıştır.
Has: Yıllık geliri yüz bin akçeden fazla olan dirliklerdir. Bunlar padişahlara, sadrazama, vezirlere, şehzadelere, divan üyelerine, beylerbeylerine ve sancak beylerine verilirdi. Has sahipleri dirliklerinin beş bin akçesini kendilerine ayırırlar, geri kalan her beş bin akçe için atı, silahı olan ve savaşa hazır durumda bulunan cebelü (atl asker) beslerlerdi.
Zeamet: Yıllık geliri yirmi bin akçe ile yüz bin akçe arasında olan dirliklerdir, Zeamet orta derecedeki devlet memurlarına, hazine ve tımar defterdarlarına, alay beylerine, kale dizdarlarına ve divan kâtiplerine verilirdi.
Zeamet sahibi ilk beş bin akçe hariç sonraki her beş bin akçe için cebelü beslemek zorundaydı.
Tımar: Yıllık geliri üç bin akçe ile yirmi bin akçe arasında olan dirliklere tımar denirdi. Tımar sahipleri gelirlerinin üç bin akçesini kendi geçimlerine ayırırlardı. Buna kılıç tımarı denilmiştir. Geri kalan her üç bin akçe için bir cebelü beslenirdi.
Dirlik Sistemi’nin Yararları
– Hazineden para ayrılmadan devletin asker ihtiyaç karşılanmıştır.
– Devlet memurlarının maaşı karşılanmıştır.
– Vergilerin toplanması kolaylaşmıştır.
– Uygulandığı bölgede devlet otoritesi sağlanmıştır.
– Bayındırlık işleri yürütülmüştür.
– Üretimde süreklilik sağlanmıştır.
– Eyaletlerde devlet otoritesinin artırılması sağlanmıştır.
Mukataa Arazi
Geliri doğrudan devlet hazinesine ait olan topraklardir. Bu toprakların geliri iltizam yoluyla toplanırdı.
Paşmaklık Arazi
Geliri padişahın eşine ve kızlarına bırakılan arazidir.
Malikâne Arazi
Üstün hizmetlerine karşılık bazı devlet görevlilerine verilen topraklardır.
Yurtluk Arazi
Sınır boylarındaki askerlere, kasaba veya şehir memurlarına verilen arazidir.
Ocaklık Arazi
Kale muhafızlarına ve tersane giderlerine ayrılan topraklardır.
Vakıf Arazi
Geliri cami, medrese, bedesten, hastane gibi hayır kurumları için ayrılan topraklardır. Devlet vakıf arazilerinden vergi almazdı.
Metruk Arazi
Devlete ait olup kamunun, belli bir veya birkaç kön va da kasaba halkının yararlanması için terk olunmuş arazidir.
Genel olarak halkın yararlanmasına terk edilmiş bulunan yollar, meydanlar, namazgahlar; mesire, pazar, panayır yerleriyle köy veya kasaba halkının istifadesine tahsis edilen baltalıklar , harmanlar, meralar, yaylak ve kışlak yerleridir.
Mülk Arazinin Bölümleri
Öşüriyye Arazi
Mülkiyeti Müslüman halka ait olan topraklardır. Bu toprakların sahipleri arazi vergisi olarak çift resmi, ürün vergisi olarak da öşür öderdi.
Haraciyye Arazi
Mülkiyeti gayrimüslimlere ait topraklardır. Bu toprakların sahipleri arazi vergisi olarak ispenç (muvazzaf haracı), ürün vergisi olarak da haraç (mukassem haracı) öderdi.
