Açık Kelimesinin Zıt-Karşıt Anlamlısı (TDK)
Açık” kelimesi, kapalı olmayan, gizli olmayan, net ve belirgin gibi anlamlarda kullanılır. Günlük yaşamda oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olan bu kelimenin zıt anlamlısı ise “kapalı”, “örtülü”, ya da “gizli” gibi ifadelerle tanımlanır.
Bu yazımızda “açık” kelimesinin anlamı ve zıt (karşıt) anlamlısı hakkında bilgi vereceğiz.
Açık kelimesinin zıt (karşıt) anlamlısı:
Açık kelimesinin zıt anlamlısı kapalı kelimesidir.
Türk Dil Kurumu’na Göre Açık Kelimesinin Anlamları:
- Açılmış, kapalı olmayan:
- Örnek: “Açık pencereden, pastırma yazının mavi ışıkları girmekte.” – Erendiz Atasü
- Engelsiz, serbest:
- Açık yol.
- Örtüsüz, çıplak:
- Örnek: “Mehmet Akif göründü, beni açık başıyla selamladı.” – Ahmet Kabaklı
- Boş:
- Kâğıtta açık yer kalmadı.
- Görevlisi olmayan, boş (iş, görev):
- Açık kadro.
- Aralığı çok:
- Açık adımlarla yürümek.
- Çalışır durumda olan:
- Örnek: “Bazı dükkânları açık olan caddeden sola saptılar.” – Ömer Seyfettin
- Kolay anlaşılır, net:
- Örnek: “Açık, dobra sualleriyle karşısındakinin keyfini kaçırır.” – Emine Işınsu
- Gizliliği olmayan:
- Bu adamın her işi açıktır.
- Her türlü düşünceye hoşgörülü, etkilenebilen:
- Örnek: “Her çeşit kafa ve gönül fırtınalarına açık bir adamdı.” – Tarık Buğra
- Rengi koyu olmayan:
- Örnek: “Açık sarı saçlı, zayıf bir kadın keman çalıyordu.” – Ömer Seyfettin
- Belirgin bir biçimde:
- Örnek: “İnsan, mağlubiyetini bu kadar açık kabul eder mi?” – Mahmut Yesari
- Bir gereksinimin karşılanamaması durumu:
- Örnek: Bütçe açığı, doktor açığı.
- Belli bir yerin biraz uzağı:
- Tren yolu nehrin açığından geçer.
- Denizin kıyıdan uzakça olan yeri:
- Örnek: “Limanda bilinen gemiler, oysa açıklardadır.” – Behçet Necatigil
Türk Dil Kurumu’na Göre Kapalı Kelimesinin Anlamları:
- Kapanmış olan, açılmamış:
- Örnek: “Şimdi oğlunu kanlı göğsü, kapalı gözleri, mor dudaklarıyla görür gibi oluyordu.” – Nazım Hikmet
- Geçilmez durumda olan:
- Kapalı yol.
- Çalışma süresi sona ermiş (iş yeri):
- Kapalı dükkân.
- Başı örtülü:
- Kapalı kadın.
- Açık ve kesin söz kullanmadan söylenen:
- Kapalı bir anlatım.
- Gizli, saklı:
- Kapalı oturum.
- Açık olmayan (giyecek):
- Örnek: “Damalı bir eteklik, açık mavi kapalı bir yün kazak giymişti.” – Necati Cumalı
- Bulutlu, karanlık (hava):
- Örnek: “Ankara’nın soğuk, kapalı havalı günlerinden biriydi.” – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
- (Mecaz) İçe dönük yaradılışta olan:
- Örnek: “Ben böyle kapalı bir adama hiç rastlamadım.” – Halikarnas Balıkçısı
- (Mecaz) Dış çevreyle ilişki içerisinde olmayan:
- Örnek: “Ayrıca ben, oldukça kapalı bir çevrede yetişmiştim.” – Adalet Ağaoğlu
Not: İki kelimenin (kökeni ne olursa olsun) zıt anlamlı olabilmesi için aynı anlam özelliğini taşımaları gerekir. Zıt anlamlılık ile olumsuzluk kavramları birbiriyle karıştırılmamalıdır.
Zıt Anlamlı Kelimeler Nedir?
Zıt anlamlı kelimeler, birbiriyle çelişen özellikler barındıran, yani anlam bakımından birbirinin karşıtı olan sözcüklerdir. Bu kelimeler, dilin anlatım gücünü artırmada önemli bir rol oynar.
Zıt Anlamlı Kelimelerle İlgili Önemli Notlar:
- Her kelimenin zıt anlamlısı yoktur.
- Eylemler için de durum aynıdır. Bir eylemin olumsuzu, o eylemin zıt anlamlısı sayılmaz.
Bu bilgiler ışığında, açık kelimesinin zıt anlamlısı olan kapalı kelimesini daha iyi anlayabiliriz.
İlginizi çekebilecek diğer yazı içeriklerimizi sizler için bir araya getirdik.
