8. Sınıf Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler Konu Anlatımı
8. sınıf konu anlatımları. 8. sınıf Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler ) Konu Anlatımı. 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, 8. sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük konu anlatımı, 8. sınıf Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler ) Konu Anlatımı işte yazımızda.
Osmanlı Devleti’nin Savaştığı Cepheler
Kafkas Cephesi
Taarruz cephesidir. Turancılık fikrini gerçekleştirmek isteyen Enver Paşa’nın Kafkaslara ulaşarak oradaki Türklerle birleşip Rusları yenilgiye uğratmayı amaçlaması üzerine açılmıştır.
Osmanlı ordusu kış koşulları dikkate alınmadan Enver Paşa’nın emriyle Aralık 1915’te Doğu Anadolu’dan Rus ordusu üzerine harekete geçirilmiştir. Yeterli donanıma sahip olmayan askerlerin büyük bölümü soğuk, açlık ve salgın hastalıktan yaşamını yitirmiştir. Karşı harekete geçen Rus ordusu Erzurum, Erzincan, Muş, Bitlis ve Trabzon’u işgal etmiş, Çanakkale Savaşları’ndan sonra bu cepheye atanan Mustafa Kemal, Muş ve Bitlis’i geri almıştır (1916).
Rusya’nın Ermenileri Osmanlı Devleti aleyhine ayaklandırması üzerine Osmanlı Devleti “Tehcir (Zorunlu Göç) Kanunu” nu çıkararak bölgedeki Ermenileri Mısır, Suriye ve Lübnan’a göç ettirmiştir.
1917’de Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin çıkması üzerine yeni Rus yönetimi savaştan çekilmiş ve Brest-Litowsk Antlaşması‘nı (3 Mart 1918) imzalamıştır. Bu antlaşma ile;
– Rusya, Doğu Anadolu’da işgal ettiği yerlerden çekilmiştir.
– Rusya, 1878 Berlin Antlaşması ile aldığı Kars, Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devleti’ne geri vermiştir.
– Kafkas Cephesi kapanmıştır.
I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin yenilmiş olmasına rağmen toprak kazandığı tek cephe Kafkas Cephesi’dir.
Kanal Cephesi
Kanal Cephesi, Süveyş Kanalı’nı alıp İngiltere’nin sömürgeleriyle olan bağlantısını kesmeyi amaçlayan Türk kuvvetlerinin taarruzuyla açıldı. Almanların da desteğiyle hareket eden Bahriye Nazırı Cemal Paşa komutasındaki Osmanlı askerleri, Şubat 1915’te Kanal’a ulaşmak için harekete geçtiler. Ancak ikmal hatları yeterli olmadığı için askerlerimiz tüm erzağını yanlarında taşıyordu. Bu durum çölün zor şartlarında askerlerimizin yorgun düşmesine neden oldu. Yaşanan açlık ve susuzluk, durumu daha da ağırlaştırdı. Buna rağmen askerlerimiz, Kanal’ı ele geçirmek için birkaç kez girişimde bulunduysa da büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldılar.
Çanakkale Cephesi
Açılma nedenler:
– İstanbul ve Boğazları ele geçirip Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak.
– Rusya’ya Boğazlar üzerinden yardım götürmek.
– Balkan Devletleri’ni kendi yanlarında savaşa çekmek.
– Savaşı kısa zamanda sonuçlandırmak.
– Çanakkale’yi ele geçirerek Osmanlı Devleti’nin Asya ve Avrupa arasındaki askeribağını kesmek.
Cephede Mücadele;
– Çanakkale Muharebeleri iki kısımdan oluşur. İtilaf Devletleri o zamana kadar kurulmuş en büyük deniz gücüne sahipti. Bu donanma sayesinde herhangi bir kara çıkarması yapmadan Çanakkale Boğazını geçebileceklerini düşünürler. 18 Mart 1915 en güçlü saldırıyı yaptıkları ve ağır kayıplarla geri çekildikleri tarihtir. Tarihimize 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi olarak geçmiştir.
– Bu zaferde, Nusrat Mayın gemisinin döşediği mayınların, günlerce süren ağır bombardımana rağmen bataryalarını terk etmeyen Türk askerinin, Seyit onbaşının insanüstü çabasının payı çok büyüktür.
– Kara Muharebeleri 25 Nisan 1915’te başladı. Bu çıkarma II. Dünya Savaşındaki Normandiya çıkarmasına kadar, dünyanın en büyük çıkarma harekâtı olarak kalacaktır.
– Muharebeler başladığında Mustafa Kemal Yarbay rütbesindedir. Çıkarmanın yapılacağı yeri doğru tahmin ederek emrindeki birlikleri oraya kaydırması belki de tüm savaşın kaderini değiştirmiştir. Ardından Albay rütbesine ve Anafartalar Grup Komutanlığına getirilmiştir.
– Yaklaşık bir yıl devam eden kara muharebeleri sonucunda İtilaf devletleri hiçbir şey elde edemeden geri çekilmişlerdir.
Cephenin Sonuçları
– İstanbul ve Boğazlar işgal tehlikesinden kurtulmuş, Osmanlı Devleti’nin ömrü uzamıştır.
– Müttefiklerinden yardım alamayan Çarlık Rusyası’nın çöküşüne ve Bolşevik İhtilali’ne ortam hazırlamıştır.
– İttifak Devletlerinin bir süreliğine üstünlüğü ele geçirmesine ve savaşın uzamasına neden olmuştur.
– Sömürgeci devletler I. Dünya Savaşı’ndaki ilk ve en ağır yenilgilerini almışlardır.
– Bulgaristan’ın İttifak Devletleri yanında savaşa katılmasını sağlamış, böylece Osmanlı Devleti ile Almanya arasında kara bağlantısı sağlanmıştır.
Hicaz-Yemen Cephesi
Cephenin açılma nedenleri:
– İngiltere Kızıldeniz’in, dolayısıyla sömürgelerine giden yolun güvenliğini sağlamak istiyordu. Cephede Mücadele;
– Hicaz Emiri Şerif Hüseyin 5 Haziran 1916 da bağımsızlığını ilan etti.
– Aynı zamanda İngilizler Yemen’den asker çıkarıp Hicaz Bölgesi’nde kuzeye doğru ilerlediler.
– Böylece Cidde ve Taif İngilizlerin eline geçti.
– Bu cephede Türk askeri İtilaf kuvvetinden çok Araplara karşı mücadele etti.
DİKKAT: Bu cephede Fahrettin Paşa’nın Medine’yi Araplara karşı müdafaası çok üzüntü vericidir.
NOT: Bu cephedeki savaşlar Ümmetçilik (İslamcılık) anlayışının geçersizliğinin kanıtıdır. Aksine milliyetçiliğin güçlendiğini göstermiştir.
Suriye-Filistin Cephesi
Kanal Harekâtı’nda Osmanlı ordusunun başarısız olması İngilizleri cesaretlendirdi.
– Bu cephede üstünlük İngilizlerin eline geçti. Kanal Cephesinde yenilen Osmanlı ordusu Gazze de yeni bir savunma hattı oluşturdu.
– Sonucunda Kudüs ve çevresi İngilizlerin eline geçti.
– Filistin kaybedilince bu kez Suriye’de yeni bir savunma hattı oluşturuldu.
– İngilizlerin ve Arapların şiddetli hücumları karşısında Halep boşaltıldı.
– M. Kemal’in son görev aldığı cephedir. Ancak buraya geldiğinde cephe kaybedilmiştir.
– Burada Yıldırım Orduları Grup Komutanlığını, Alman General Limon Van Sanders’ten teslim aldı.
– Halep’in kuzeyinde (Bugünkü Türkiye-Suriye sınırı) savunma hattı oluşturmaya çalıştı.
– Bu sırada Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandı.
I. Dünya Savaşı’nın Sonuçları
– Savaşı İtilaf Devletleri kazanmış, İttifak Devletleri kaybetmiştir. Yenilen devletlerle ayrı ayrı ve şartları oldukça
ağır antlaşmalar imzalanmıştır.
– Şehirler yakılıp yıkılmış, milyonlarca insan hayatını kaybetmiştir.
– Büyük ekonomik kayıplar yaşanmıştır.
– Devletler arası dengeler bozulmuş, sınırlar değişmiştir. Böylece Avrupa’nın siyasi haritası yeniden çizilmiştir.
– İmparatorlukların yıkılmasıyla yeni devletler ortaya çıkmıştır. (Estonya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Yugoslavya, Türkiye )
– Yeni rejimler (Komünizm, Faşizm, Nazizm) ortaya çıkmıştır.
– Tanklar, kimyasal silahlar ve denizaltılar ilk kez kullanılmıştır.
– Savaşta cephe gerisinde sivil kayıpların fazla olması sivil savunma teşkilatının kurulmasını sağlamıştır.
Sömürgeciliğin yerini manda ve himaye sistemi almıştır.
– Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) kurulmuştur.
– I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan antlaşmaların çok ağır şartlar taşıması ve sınırların çizilmesinde milliyet prensibine dikkat edilmemesi yeni sorunlara yol açmış ve ikinci bir dünya savaşının yaşanmasına neden olmuştur.
– Orta Doğu ve Arap Yarımadası’ndaki Osmanlı egemenliği sona ererken bu bölgelerde İngiliz ve Fransız manda yönetimlerine bağlı olarak Irak, Suriye, Ürdün, Suudi Arabistan gibi devletler kurulmuştur.
