6. Sınıf Sindirime Yardımcı Organlar Konu Anlatımı
6. sınıf Fen Bilgisi dersinde, sindirime yardımcı organları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz. Karaciğer, pankreas ve safra kesesi gibi organların her birinin sindirim sürecindeki işlevlerini öğreneceğiz. Örneğin, karaciğerin safra üretimi, pankreasın sindirim enzimleri üretmesi ve safra kesesinin bu safrayı depolaması gibi önemli rolleri bulunmaktadır. Ayrıca, bu organların sağlıklı bir sindirim için nasıl çalıştığını ve sindirim sistemindeki dengesizliklerin vücudumuz üzerindeki etkilerini keşfedeceğiz.
Sindirime Yardımcı Organlar
Sindirime yardımcı organlar; tükürük bezleri, pankreas, karaciğer ve safra kesesinden meydana gelir.
Tükürük Bezleri: Sindirime yardımcı olan tükürük; kulak altı, çene altı ve dil altında bulunan tükürük bezleri tarafından salgılanır.
Pankreas: Midemiz ile onikiparmak bağırsağımızın tam olarak arasında yer alan, yaprak görünümünde bir organımızdır. Hem hormon salgılar hem de sindirime yardımcı olur bu yüzden karma bez olarak da adlandırılır. Sindirim görevinde salgıladığı salgıları virsung kanalı ile onikiparmak bağırsağına iletir. Bu salgıların oluşumda sekretin hormonu ve kolesistokinon hormonları birlikte çalışırlar.
Karaciğer: Midemizin üst kısmında karın boşluğumuzun ise sağ tarafında bulunun bir organımızdır. Karaciğer iki loptan oluşmaktadır. Sağ lopbun alt kısmında safra kesesi bulunur. Karaciğer tarafından salgılanan safra sıvısı safra kesesinde birikir. Onikiparmak bağırsağımız da salgılanan hormona kolesistokinon hormonu denir ve bu hormonun etkisi ile safra kesesi kasılır. Kasılan safra kesesi içinde bulundurduğu safrayı koledok kanalı ile onikiparmak bağırsağına ulaştırır.
Safra Kesesi: Mideden gelen asidik özellikteki kimusu nötralize eder. Böylece pankreas ve bağırsak enzimlerinin etkinliğinin artmasını sağlar. Safra tuzları yağların mekanik sindirimini yaparak lipaz enziminin etkinliğini arttırır. Safra, yağların sindirim ürünlerinin ve yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K) ince bağırsaktan emilimini kolaylaştırır.
İnce bağırsaktaki villusların hareketini hızlandırarak emilimin artmasını sağlar. Safra pigmentleri dışkıya rengini verir. Safra aynı zamanda antiseptik bir görev yaparak bağırsaktaki atık maddelerin kokuşmasını ve zararlı bakterilerin üremesini engeller. Safra, alyuvarlardaki hemoglobinin parçalanması sonucu açığa çıkan bilirubin gibi yıkım ürünlerinin dışarı atılmasında rol oynar. Biluribin atılması gerçekleşmezse kanda birikerek sarılığa neden olur.
