1980 Sonrası Türk Edebiyatında Roman Konu Anlatımı

Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Türk Dili ve Edebiyatı Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. 1980 Sonrası Türk Edebiyatında Roman nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor…

1980 Sonrası Türk Edebiyatında Roman

1980’den sonra Türk siyasi ve toplumsal hayatındaki değişmeler romanları etkiler. Genelde edebiyat bilimcileri ve eleştirmenlerinin 12 Eylül 1980 sonrası edebiyatla ilgili paylaştıkları ortak görüş, romanın bu tarihten sonra kökünden bir değişim geçirdiği ile igilidir.

12 Eylül 1980 darbesi siyasi solu zayıflatmakla derskonum beraber siyasetin dışında, toplumsal duyarlılıktan ve sorumluluktan uzak kayıtsız bir kuşak yaratmıştır. Darbenin yol açtığı etkiyle beraber, 1980 sonrası edebiyat eğilimine dünya çapında eşlik eden postmodernizm de önemli bir faktördür

Orhan Pamuk, İhsan Oktay Anar, Bilge Karasu, Rasim Özdenören, Nedim Gürsel gibi birçok yazar bu yönelime örnek verilebilir.

Bu dönem romancılığımızda, olağanüstü unsurlara dayalı alegorik (sembolik) anlatımdan ve hayal gücünden yararlanılarak okuyucuyu gizemli bir dünyaya sürükleyen fantastik roman türünde de eserler verilmiştir. Barış Müstecaplıoğlu, Orkun Uçar, Alp Araş, Gündüz Öğüt, Saygın Ersin gibi yazarlar bu roman türüne örnek verilebilir.

Yine bu dönemde günlük yaşantıda rastlanamayan, ilginç, farklı, gizemli olayları konu edinen macera ve polisiye türünde romanlar da yazılmaya başlanmış ve giderek yaygınlaşmıştır. Osman Aysu, Ahmet Ümit, Çelil Oker, Cenk Eden, Birol Oğuz gibi yazarlar bu türlerde eser veren sanatçılardır.

1980 sonrası Türk romancılığında Mehmet Eroğlu, Latife Tekin, Ayla Kutlu, Buket Uzuner, Tezer Özlü, Erendiz Atasü, Nazlı Eray, Öner Yağcı, Hulki Aktunç, Alev Alatlı, Leyla Erbil gibi birçok sanatçıda kimi eğilimlerin izleri görülse de sanatçıların özgün ve bireysel yaklaşımları da önemli bir yer tutmaktadır.

1980’lerden itibaren yazarlarımız postmodernizmin metnin yapısını şekillendiren kimi özelliklerinden ustaca yararlanmışlardır.

Postmodernizim Nedir? Özellikleri ve Temsilcileri

Modernizmden sonra gelen, onu eleştiren, onun özelliklerine karşı gelen veya onu tamamlayan bir düşünce hareketidir. Burada iki nokta vardır. Modernizmden sonra gelmesi ve onun eksik yönlerini tamamlaması.

» Postmodernizm, modernizme, “akıl” ile her şeyi çözümlemeye çalışan tavra, manevi değerleri reddeden anlayışına karşı çıkar.
» Postmodernizm arayış sürecidir ve hayatı bir oyun gibi görür.
» Postmodernizm, klasik roman kurgusunu altüst eder. Kuralsızlık bu edebiyatın temel özelliğidir.
» Türler-arası, metinler-arası ilişkiler postmodernizmin temel özelliğidir.
» Romanda mizah ve ironi vardır. Postmodern yazar, modern dünyanın olumsuzlukları, yanlışlıkları ve karmaşası karşısında karamsar bir tavır değil, onu belli ölçüde kabullenen, ciddiye almayan ve onunla alay eden bir tavır sergiler.
» Üstkurmaca da postmodern romanın özelliklerindedir. Ayrıca “roman içinde roman” da üstkurmacanın özelliğidir. (Üstkurmaca, genel anlamıyla, romandaki evrenin, kurmaca olduğunun açıkça vurgulanmasıdır.)
» Çoğulculuk da postmodernizmin temel özelliğidir.
» Romanda bilinç akımı tekniği vardır. Tamamlanmamış, kesik kesik ifadeler modern insanın zihinsel karmaşasını yansıtır.
» Postmodern romanda dil, ilkesiz, gelişigüzel, ama çarpıcı birliktelikler yaratmalıdır. Bunun için postmodernistler, gelenekleşmiş tür, şekil, anlatım tarzları ve dilin kullanış biçimlerini reddederler.
» Postmodernizmde dilin, edebiyatın bir oyun olduğu düşüncesi vardır. Dille olabildiğince oynamak, hayatı değil, oyunu verebilmek amacı vardır.
» Postmodernizmde;metinler arasılık,kolaj,pastiş,üst kurmaca, parodi gibi anlatım teknikleri kullanılır.

İsmi anılan yerli postmodern yazarlar ve yapıtları şöyledir:

Oğuz Atay, ( Tehlikeli Oyunlar, Tutunamayanalar, Korkuyu Beklerken)
Orhan Pamuk, ( Benim Adım Kırmızı, Kara Kitap)
Hasan Ali Toptaş, ( Bin Hüzünlü Haz)
Metin Kaçan, ( Fındık Sekiz)
Latife Tekin, ( Sevgili Arsız Ölüm)
Bilge Karasu, ( Gece, Troyoda Ölüm Vardı)
Murat Gülsoy, ( Bu Kitabı Çalın, Bu Filmin Kötü Adamı Benim)
Elif Şafak, ( Mahrem, Pinhan)
Sema Kaygusuz, ( Yere Düşen Dualar, Sandik Lekesi)
İhsan Oktay Anar, ( Puslu Kıtalar Atlası, Afrasiyab’in Hikayeleri)
Süreyya Evren, ( Kanlar Ülkesinde Karnaval, Ur Lokantası, Postmodern Bir Kız